پیش بینی درگیری تحصیلی براساس سازه‌های خودکارآمدی و خودناتوان‌سازی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی

مقدمه:درگیری تحصیلی به ­عنوان اساسی برای تلاش­های اصلاح ­گرایانه در حوزه تعلیم و تربیت، عامل بسیار مهمی در رسیدن به تجربه یادگیری است که موفقیت تحصیلی دانشجویان را به شکل غیر­مستقیم تضمین می­نماید. بنابراین، هدف پژوهش حاضرپیش ­بینی درگیری تحصیلی براساس سازه ­های خودکارآمدی و خودناتوان ­سازی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی بود. روش­ ها:در این مطالعه توصیفی- همبستگی جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان رشته­ های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، بهداشت و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان 369 نفر(212 نفر دختر و 157 نفر پسر) و به ­صورت نمونه ­گیری طبقه­ ای متناسب انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه­ های درگیری تحصیلی شافلی و همکاران (1996)، خودکارآمدی تحصیلی مک­ایلروی و بانتینگ (2001) و خودناتوان­سازی تحصیلی شوینگر و استینسمرپلستر (2011) بود. داده ­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام­ به ­گام و آزمون t گروه ­های مستقل با استفاده از نرم ­افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ­ها:  نتایج نشان داد که در بین دختران و پسران، خودکارآمدی با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و معنی­داری ( پسر 0/05> p، دختر 0/001>p) و خودناتوان­سازی تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه منفی و معنی­داری وجود دارد (0/05> p). نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام ­به ­گام نیز نشان داد که در بین دختران، متغیرهای خودکارآمدی و خودناتوان­ سازی تحصیلی با هم 14 درصد و در بین پسران خودکارآمدی و خودناتوان­ سازی تحصیلی با هم 12 درصد واریانس درگیری تحصیلی را پیش­بینی می­کنند. از سویی دیگر نتایج t مستقل نشان داد که درگیری تحصیلی و خودکارآمدی در بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی ­داری وجود دارد به ­طوری که درگیری تحصیلی (0/01> p) و خودکارآمدی (0/01> p) در بین دختران بیشتر از پسران است. اما از نظر متغیر خودناتوان ­سازی تحصیلی در بین دختران و پسران، تفاوت معنی­ داری مشاهده نشد. نتیجه­ گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در میان دختران و پسران بین خودکارآمدی با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و خودناتوان­ سازی تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه منفی وجود دارد و از سویی دیگر درگیری تحصیلی و خودکارآمدی در بین دختران بیشتر از پسران بود. اما از نظر خودناتوان­ سازی تحصیلی در بین آن­ها تفاوتی مشاهده نشد. نتایح این پژوهش می­ تواند به برنامه­ ریزان و مجریان آموزش عالی، جهت اتخاذ سیاست­ های مناسب آموزشی به منظور درگیری تحصیلی دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن یاری رساند.