پیش‌بینی تنیدگی تحصیلی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی با واسطه‌گری سبک‌های مقابله ای

زمینه و هدف:  تنیدگی  از مسائل اجتناب‌ناپذیر زندگی است که نمود آن در موقعیت‌های تحصیلی تحت عنوان تنیدگی تحصیلی مفهوم‌سازی شده است. این پژوهش با هدف مطالعه عوامل درون­فردی تنیدگی تحصیلی، به آزمون مدلی می‌پردازد که بر اساس آن ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند باواسطه‌گری سبک‌های مقابله‌ای، تنیدگی تحصیلی را پیش‌بینی کند روش: این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. شرکت‌کنندگان پژوهش شامل 327 نفر (172دختر و155 پسر) دانش‌آموز دبیرستانی شهرستان سپیدان،  استان فارس در سال تحصیلی  95-1394 بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. پرسش‌نامه تنیدگی تحصیلی (دیره، 1374)، ویژگی‌های شخصیتی (گلدبرگ، 1991) و سبک‌های مقابله‌ای (اندلر و پارکر، 1990) برای جمع­آوری داده­ها اجرا شد. در این پژوهش برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر در مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ویژگی‌های شخصیتی هم به صورت مستقیم و هم با واسطه سبک‌های مقابله‌ای می‌تواند ابعاد تنیدگی  تحصیلی را پیش‌بینی کند. در این میان نقش عامل روان­آزردگی­گرایی در پیش‌بینی مثبت تنیدگی ناشی از عوامل حساسیت‌زا و گشودگی به تجربه در پیش‌بینی منفی تنیدگی  ناشی از عدم توانمند‌ی قابل‌توجه است. همچنین سبک مقابله‌ای هیجان‌مدار نقش برجسته‌ای در پیش‌بینی تنیدگی ناشی از عوامل حساسیت‌زا دارد ( 0/05>P). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که  ویژگی‌های شخصیتی می‌توانند هم به شکل مستقیم و هم با اثرگذاری بر سبک‌های مقابله‌ای،  تنیدگی  تحصیلی تجربه‌شده را تحت­تأثیر قرار دهند بنابراین می‌توان اذعان نمود که دانش‌آموزان با ویژگی‌های شخصیتی خاص سبک‌های مقابله‌ای را برمی‌گزینند که می‌تواند بر تجربه تنیدگی تحصیلی آنها اثرگذار باشد.