پژوهش افکار تربیتی مردمان ایرانی و مشکلات تطبیق آن در تاجیکستان

این مقاله که پژوهشی دربارۀ افکار تربیتی مردمان ایرانی و مشکلات تطبیق آن در تاجیکستان است، در سه بخش شامل مشکلات تعلیم و تربیت در نظام افکار پداگوژی متفکران قرون وسطی، تطبیق عملی افکار پداگوژی متفکران ایرانی در پداگوژی معاصر ملی، و میراث‌بری افکار پداگوژی به‌عنوان واقعیت رشد فرهنگی و تاریخی جامعۀ انسانی به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده با تأکید بر اینکه تربیت انسان کامل در پداگوژی معاصر تاجیک براساس قدیم‌ترین عقیده‌های نیاکان مردم تاجیک صورت می‌گیرد، یکی از بزرگ‌ترین سرچشمه‌های این پداگوژی را کتاب مقدس آریای باستان، اوستا، و به‌طور کلی افکار زردشتی دانسته است؛ اما پس از گسترش اسلام ساختار تربیت تغییر می‌یابد و نظریه‌های تربیت اسلامی بر روند تعلیم و تربیت حاکم می‌شود. در بخش دوم دربارۀ اینکه نظام معاصر ملی تعلیم و اصول پداگوژی باید با عقاید پداکوژی نیاکان ازجمله افکار بزرگانی چون مولانا، رودکی، فردوسی و... منطبق شود، بحث شده است. در بخش آخر نیز با اشاره به اینکه متفکران عصر میانگی مسلمانی در رشد افکار پداگوژی فارس و تاجیک و به‌طور کلی جهان سهم نمایان داشته‌اند، به ماهیت اومانیستی این افکار تأکید شده است. نگارنده در پایان به این نتیجه رسیده است که در دورۀ حاضر از نو درک کردن ارزش‌های عمومی انسانی و نیز آموزش افکار همۀ اندیشمندان صرف‌نظر از اعتقاد و نژادشان، امری ضروری است. به این معنا، آموزش میراث پداگوژی متفکران عصرهای میانه تاجیک و فارس که طبق قوانین اسلام عمل می‌کردند، موافق مطلب است.