پراکندگی و نقش جلبک‌های سبز در زهاب‌های اسیدی معدن مس سرچشمه

معدن مس سرچشمه یکی از معادن شناخته شده مس پورفیری است که در 55 کیلومتری جنوب شهرستان رفسنجان، جنوب خاوری ایران قرار دارد. معدنکاری ذخایر فلزی با ایجاد شرایط مناسب برای اکسایش کانی‌های سولفیدی و واکنش‌های شیمیایی بین سولفیدهای فلزی و آب در مجاورت هوا ، تولید زهاب اسیدی را میسر می‌سازد. مطالعات انجام شده بر روی تأثیر دامپ‌های باطله در ایجاد زهاب اسیدی معدن مس سرچشمه، افزایش اسیدیته زهاب‌ها در محدوده 3 تا 5/5 و افزایش انحلال بسیاری از فلزات سمی و سنگین  در مقادیر بالاتر از حد مجاز استاندارد (WHO) را نشان می‌دهد. تنها تعدادی از میکروارگانیسم‌ها در چنین محیط‌های آبی با کیفیت پایین و نامناسب قادر به ادامه حیات هستند. در معدن مس سرچشمه نوعی جلبک سبز نواری، مقاوم به شرایط اسیدی و مقادیر بالای عناصر محلول در بعضی از زهاب‌های اسیدی شناسایی شد. جنس این جلبک اولوتریکس ((Ulothrix و گونه اولوتریکس گیگاس (Ulothrix Gigas) شناخته شده و فاقد خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی است. این جلبک در زهاب‌های با مقدار بالای مواد جامد محلول (mg/l 1800TDS≈) مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد میزان اسیدیته و نوع عناصر محلول، همچنین نوع کانی‌های ثانویه تشکیل شده در بستر زهاب از عوامل مهم پراکندگی جلبک اولوتریکس محسوب می‌شوند. بررسی‌ها در این تحقیق نشان‌دهنده اسیدیته مناسب برای رشد این جلبک  در محدوده  3 تا 5/4 است. وجود شرایط کلوییدی و تجمع ذرات معلق آهن و آلومینیوم مانع از رشد و یا تکثیر آن می‌شود. نمونه برداری و تجزیه شیمیایی جلبک‌ها، جذب مقادیر بالایی از فلزات سنگین را نشان می‌دهد. بنابراین حضور جلبک‌ها، عاملی طبیعی در زدودن عناصر سنگین از زهاب اسیدی معدن  و کمک به بهبود کیفیت آب است.