پایه‌های زیست‌عصب‌شناختی اعتیاد در زنان

 یافته‌های همه‌گیر‌شناسی گواه آن است که اگر چه میزان مصرف مواد در زنان کم‌تر از مردان گزارش می‌شود، اما شمار مصرف‌کنندگان و معتادان به مواد در میان زنان رو به افزایش است. علاوه بر این، گذر زنان از فاز‌های اعتیاد با مردان متفاوت است. به بیان دیگر زنان بسیار سریع‌تر از مردان از مصرف گاه به گاه و تفریحی مواد به اعتیاد می‌رسند، پاسخ آن‌ها نسبت به محرک‌های ایجاد‌کننده‌ی بازگشت به مصرف مواد بیشتر بوده و میزان عود بالاتری را از خود نشان می‌دهند. اما مردان در مقایسه با زنان نسبت به اثرات ناخوشایند مواد همچون علائم محرومیت حساس‌تر هستند. تفاوت‌های جنسیتی در پاسخ‌های فیزیولوژیک و روان‌شناختی نسبت به سوء مصرف مواد کاملاً مستند بوده و به خوبی آشکار گردیده که عمدتاً تاثیرات استروژن بر روی سیستم دوپامینی، مسئول این تفاوت‌های جنسیتی است. به هر حال، مکانیسم‌هایی که از تداخل میان استروژن و تاثیرات سوء مصرف مواد بر سیستم دوپامینی ایجاد می‌شوند، در آغاز راه نمایان شدن هستند. آنچه مسلم است، در زمان‌هایی از عادت ماهیانه که سطوح استروژن زیاد است، زنان میزان مصرف کوکائین و آمفتامین خود را بالاتر گزارش کرده‌اند. در مطالعات حیوانی نیز دیده شده که تجویز استروژن، مصرف مواد را افزایش داده و اکتساب، محدودسازی و بازگشت در رفتار جستجوی کوکائین را تسهیل نموده است. یافته‌های زیست‌عصب‌شناختی مطرح می‌کنند که استروژن، مصرف مواد را با تداخل با سیستم‌های وابسته به پاداش و هم‌چنین وابسته به استرس تسهیل می‌نماید. آنچه مسلم است، تفاوت‌های جنسیتی در اعتیاد مربوط به تفاوت‌های جنسیتی در سیستم‌های عصبی واسطه در تقویت مثبت و منفی بوده و این تفاوت‌ها توسط هورمون‌های تخمدانی دستخوش تغییر می‌شوند. این یافته، یک پایه‌ی عصبی - رفتاری برای جستجو‌های سلولی و ملکولی در زمینه‌ی بنیان‌های تفاوت جنسیتی در اعتیاد است که به طور منحصر به فردی رفتار‌های انگیزشی زنان را به سوی استعداد بیشتر نسبت به توسعه و پایدارسازی اعتیاد در مقایسه با مردان رهنمون می‌سازد. به نظر می‌رسد که پایه‌های زیست‌عصب‌شناختی، تفاوت‌های جنسیتی در مصرف مواد ژنتیکی بوده و تحت تاثیر هورمون‌های تخمدانی و متابولیت‌های آن‌ها، محور هیپوتالاموس، هیپوفیز، فوق کلیه، دوپامین و گاماهیدروبوتیریک اسید (گابا) است. در واقع، هورمون‌های تخمدانی با بسیاری از مسیر‌های عصبی مرتبط با بازگشت به مصرف ناشی از مواد، نشانه‌های مواد و استرس، تداخل عمل دارند.