پاسخ تولید و کیفیت گیاه خرفه (Portulaca oleracea) به منابع مختلف کودهای آلی و شیمیایی

سابقه و هدف: اگر چه کودهای شیمیایی در کوتاه مدت می‎تواند موجب افزایش عملکرد سبزی‎ها در واحد سطح گردد، ولی باید در هر فصل کشت دوباره تجدید شوند که این روند باعث افزایش تجمع نیترات در اندام هوایی سبزی‎ها، آبشویی نیتروژن و آلودگی منابع آبی، از بین رفتن ریزجانداران و حشرات مفید و کاهش حاصل‎خیزی خاک خواهد شد و به مرور زمان موجب کاهش عملکرد و کیفیت در سبزی‎ها می‎شود. بنابراین هدف از این آزمایش جلوگیری از اثرات نامطلوب کودهای شیمیایی و بهبود کیفیت در سبزی‎ها بود. مواد و روش‌ها: آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای مختلف کودی شامل F0: شاهد (عدم مصرف کود)؛ F1 : کود مرغی بر اساس نیاز نیتروژن گیاه؛ F2: کود مرغی بر اساس نیاز فسفر گیاه؛ F3: کود گاوی بر اساس نیاز نیتروژن گیاه؛ F4: کود گاوی بر اساس نیاز فسفر گیاه؛ F5: کود شیمیایی معادل F1؛ F6: کود شیمیایی معادل F2 ؛ F7: کود شیمیایی معادل F3؛ F8: کود شیمیایی معادل F4 بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان نیترات تیمارهای کود مرغی و کود گاوی به‎طور معنی‎داری کمتر از تیمارهای کود شیمیایی بود. بیشترین میزان نیترات در برداشت اول به تیمار F7 با میانگین 77/98 ‎میلی‎گرم بر کیلوگرم و در برداشت دوم به تیمارهای F5 و F7 (به ترتیب با میانگین 37/117 و 47/115 ‎میلی‎گرم بر کیلوگرم) اختصاص داشت. در برداشت اول، تیمارهای F1 و F2 دارای بیشترین کیفیت ظاهری بودند. اما در برداشت دوم، کیفیت ظاهری تیمارهای F2 و F5 افزایش معنی‎داری نسبت به دیگر تیمارها نشان دادند. در برداشت اول، میزان رطوبت در تیمارهای F2 و F5 با تیمارهای F3، F4 و F8 اختلاف معنی‎داری نشان نداد، برای برداشت دوم میزان رطوبت تیمار F3 علاوه بر تیمارهای کود آلی با تیمار شیمیایی F6 و تیمار شاهد تفاوت معنی‎داری نشان نداد. ضرایب همبستگی نشان داد که بین نیترات و کیفیت ظاهری سبزی رابطه‎ای مثبت و معنی‎دار (05/0Pنتیجه‎گیری: به‎طور کلی نتیجه‎گیری می‎شود که تأمین کود از منبع آلی (کود مرغی و کود گاوی) منجر به افزایش کیفیت و سلامت محصول خرفه می‎شود.