پارادوکس ایسترلین در سلامت روان: تأثیر رفاه مادی و سرمایه‌ی اجتماعی بر سلامت روانی

سلامت روانی به دلیل اهمیتی که برای زندگی فردی و اجتماعی دارد و مخاطراتی که در عصر زندگی مدرن آن‌را تهدید می‌کند به یکی از موضوعات پژوهش جامعه‌شناختی بدل شده و با توجه به خسارات افسردگی و فقدان سلامت روانی، به‌مثابه‌ی یکی از مسائل اجتماعی نیز مطرح است. سرمایه‌ی اجتماعی نیز یکی از کانون‌های توجه جامعه‌شناسی در بحث سلامت روانی بوده است. مقاله‌ی حاضر با مرور منابع موجود در زمینه‌ی رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی و سلامت روانی، مناقشات جاری در این حوزه را طرح کرده و سپس با استفاده از داده‌های پیمایشی در سطح شهر تهران، رابطه‌ی میان سلامت روانی با سرمایه‌ی اجتماعی و سطح رفاه مادی را بررسی می‌کند. این مقاله رابطه‌ی پیچیده‌ی بیان شده بین رفاه مادی، سرمایه‌ی اجتماعی و شادی را که در ادبیات به پارادوکس ایسترلین مشهور است، در عرصه‌ی رابطه‌ی رفاه، سرمایه‌ی اجتماعی و سلامت روانی بررسی کرده و نشان می‌دهد رفاه مادی تبیین کننده‌ی تغییرات سطح سلامت روانی در جامعه‌ی ایران نیست، سرمایه‌ی اجتماعی دارای روابط نسبتاً ضعیفی است و پارادوکس ایسترلین به نوعی درخصوص جامعه‌ی ایران وضعیت پیچیده‌تری دارد.