ویژگی‌های نخستین "پارک" تهران : پارک امین‌الدوله*

Authors

Abstract:

گرچه ایجاد فضاهای سبز عمومی در ایران، قدمتی به عمقِ تاریخِ فرهنگِ این سرزمین دارد و اوج نمایش آن، در چهارباغ اصفهانِ صفوی پدیدار می‌شود؛ اما واژه "پارک"، نخستین بار در دوره قاجار و در عصر ناصرالدین‌شاه به دایره واژگان شهرنشینی ایران وارد شد. عصر ناصری، از مؤثرترین ادوارِ شکل‌گیریِ حیات مدنیِ نوین در ایران است. ارتباطات گسترده با غرب، دنیای بکر و سنتی ایرانی را دستخوش تحولاتی شگرف کرد؛ از جمله این تغییرات در معماری و شهرسازی رخ داد که شاخصه اصلی آن تمایل به الگوبرداری از سبک فرنگی بود. در این دوره، فضاهای نوینی در شهر پدید آمد که از همان زمان در مدارک، اسناد و نقشه‌ها «پارک» نامیده شدند؛ از «پارک امین‌الدوله» در اسناد مختلف، به عنوان اولین پارک تهران یاد شده است. فرضیه این نوشتار آن است که اولین بار، در تهران قاجاری، «پارک»هایی ساخته شد که دارای عملکرد، مالکیت و مفهوم متفاوت، هم با باغ‌های آن دوره و هم با پارک‌های عمومی امروزین است. این مقاله، در پی بررسی سیر تحول معنایی این واژه، در فرهنگ شهری ایران نیست، بلکه هدف، بیان ویژگی‌های پارک امین‌الدوله به عنوان اولین پارک ایرانی است ـ که دارای سبک طراحی متمایل به الگوهای فرنگی و متفاوت با باغ‌های ایرانی بوده ‌ـ و طرح این پارک مؤثر بر طراحی پارک‌های بعدی ایران است. بنابراین روند و شرایط شکل‌گیری این پارک مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این رهگذر، به چرایی «پارک» نامیده‌شدنِ آن پی‌برده می‌شود؛ برای نیل به این هدف، ابتدا با استفاده از روش تاریخی‌ـ توصیفی، گوشه‌ای از تغییر شتابزده در فرهنگ دوره قاجاری، خصوصاً در حوزه معماری و شهرسازی، در تعامل با غرب بررسی شده و سپس این پارک به وسیله اسناد و مدارک، بازنمایی شده و مورد تحلیل قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد نخستین پارک تهران، دارای تفاوت‌هایی با اصالت باغ ایرانی بوده که موجب متفاوت نامیده‌شدن این فضاها، از همان زمان قاجار شده است؛ پارک قاجاری، مانند بسیاری از اجزای دیگرِ معماری و شهرسازی دوره قاجار، دارای خصوصیات التقاطی بوده و مفهومی میانی و برآمده از پارک فرنگی و باغ ایرانی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل و بررسی سرزندگی پارک های جدید شهری (نمونه موردی: پارک آب و آتش تهران )

پارک‌های شهری به عنوان یکی از فضاهای عمومی، به دلیل دارا بودن کارکردهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی، جزء مهم‌ترین بخش‌های محیط‌های شهری به حساب می‌آیند. این درحالیست که علی‌رغم تأثیر مستقیم سرزندگی پارک‌های شهری در ایفای نقش‌های مهم این فضاها از طریق حضور مستمر شهروندان و ارتقای سطح محیط‌زیستی آن‌ها، کمتر پژوهشی به بررسی سرزندگی این فضاها پرداخته است. این مقاله سعی دارد تا در قالب پژوه...

full text

تحلیل پارک های شهری از منظر جرم شناسی با استفاده از تکنیک "چیدمان فضا" (مطالعه موردی: پارک لاله تهران)*

کیفیت کارکردی فضاهای تجمعی در طراحی­ محیطی و شهری دارای جایگاه ویژه­ای می­باشد و در راستای ارتقای عملکرد مطلوب این دست از فضاهای شهری، لحاظ نمودن مؤلفه­های امنیتی، اهمیتی خاص دارد­. این مؤلفه­ها شامل شاخص­های عینی و ذهنی می­شوند که عدم تعبیه آنها در فضاهایی با تعداد کاربران نا­محدود، عملکرد کلی فضا را نیز تحت­الشعاع قرار می­دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی برخی از مؤلفه­های عینی یا به عبارتی...

full text

طراحی پارک انرژی در بوستان نیلوفر منطقه 1 شهرداری تهران

در طول سال‌های اخیر، فعالیت های انسان در راستای توسعه، تهدیدات و تاثیرات متعددی را متوجه محیط زیست نموده است که با توجه به ارتباط متقابل توسعه و محیط زیست که دو مقوله لاینفک می باشند، تنها از طریق مدیریت عوامل تخریب کننده و یا تـاثیرگذار بر محیط زیست می توان این آثار منفی را تعدیل و آشفتگی های زیست محیطی را کنترل نمود . بدین جهت مدیریت سـازمان هـایشهری همچون شهرداری ها با توجه به توسعه ناپایدار...

full text

پارک علم و فناوری تهران

روندی که برای رسیدن از مرحله شناخت بررسی تا طراحی و ایجاد فضای تکنولوژی اطلاعاتی طی شده است بدین گونه میباشد : در ابتدا توصیف کلی از جایگاه تکنولوژی اطلاعات عرضه شده است . سپس با بیان تعاریفی از واژه های کلیدی وارد بحث شده و تلاش در جهت یافتن خط سیری شده است که بتواند مطالب را منسجم کند و به گرفتن نتیجه نهایی کمک کند در ادامه به تاثیر مفهوم تکنولوژی در ابعاد مختلف زندگی انسان از جمله حوزه هنر م...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 25

pages  3- 16

publication date 2013-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023