وجود از منظر افلاطون و ابن سینا
author
Abstract:
چکیده بحث وجود اساسی ترین مسئله در تاریخ طولانی فلسفه بوده و ذهن متفکران را به خود مشغول داشته است. افلاطون و ابن سینا در مقام بزرگ ترین فلاسفه درباب وجود دیدگاه های بدیعی داشته اند که در این نوشتار بر آنیم تا با روش و نگاهی تحلیلی به مبانی این دو فیلسوف بدانها پرداخته و با یکدیگر مقایسه کنیم تا نشان دهیم که این دو دیدگاه درباب وجود چه تفاوتهایی دارد و این اختلاف چه تأثیری بر نگاه ما به موجودات دارد. افلاطون با دغدغۀ معرفت شناختی به ایده ها می رسد و آن را پایه و اساس تفکر خویش قرار داده و با توجه به آن وجود را به موجودات خاصی اطلاق می کند سپس در ادامه آن را باتوجه به لوازم نظریۀ ایده همانند ارتباط ایده ها با یکدیگر، وجودِ ایده های برتر و نسبت آنها با یکدیگر، ارتباط ایده ها با خیر و همچنین نسبت ایده ها با محسوسات، به محسوسات و خیر یا نیک نیز اطلاق می کند اما در طرف دیگر ابن سینا وجود را عام ترینِ امور دانسته و بر همۀ موجودات اطلاق می کند، وجودی که باتوجه به تمایزش از ماهیت، به واجب و ممکن تقسیم شده و عارض بر ماهیت می گردد ممکنات را که همان ماسوا هستند را زوج ترکیبی کرده و نیازمند واجب می کند و بدین ترتیب ارتباط خدا و موجودات دیگر را نسق می بخشد. واژگان کلیدی: "افلاطون"، "ابن سینا"، "ایده"، "وجود"، "ماهیت"
similar resources
رابطۀ وجود و ماهیت از منظر فارابی، ابن سینا، و بهمنیار
ابنسینا تحت تأثیر اصطلاحات خاص فارابی دربارۀ وجود و ماهیت، قائل به عروض خارجی وجود بر ماهیت در ممکنات و ترکیب انضمامی اشیاء از آن دو بود؛ امّا بهمنیار با آنکه خود را شارح آثار بوعلی میخواند، در التحصیل با صراحت تمام، وجود هر شئ را نفس تحقّق خارجی ماهیت آن دانسته و «وجود» را همچون مفاهیم کلّی «ذات» و «شئ»، در عداد اعتبارات عقلی و منتزع از ماهیات موجوده پنداشته است. پژوهش پیش رو پس از تبیین دقیق ا...
full textکرامت از منظر ابن سینا و ابن عربی
از متون عرفانی این گونه فهم می شود که مشایخ صوفیه به رغم گفته های مناقب نویسان از عنوان نمودن خرقعادت و کرامت غیر طبیعی و ناباورانه پرهیز می کردند و اصولاً در دوران اولیۀ پیدایش تصوّف، قدرت خارق-العادۀ اولیاء نقش چندان مهمی در جایگاهشان نداشت. اما رفته رفته با پیدایش سلسله های صوفیه این امر ازاین جهت که هر یک از آنان برای اثبات ح قانیت خویش از آن بهره می گرفتهاند، اهمیت فوق العاده ای می یابدو نوع...
full textنقد و بررسی "وجود ذهنی" از دیدگاه ابن سینا
در فلسفة اسلامی، هر چند مباحث "وجود شناسی" جایگاه بسیار مهمی دارد و بخش اعظمی از مباحث و مسائل را به خود اختصاص داده است، ولی مباحث "معرفت شناسی" به دلایل مختلف، تفصیل چندانی نیافته است. یکی از معدود مسائلی که به تفصیل در فلسفة اسلامی از آن بحث شده است و می توان آن را ذیل بحث "معرفت شناسی" گنجانید، مسألة "وجود ذهنی" است. اما بین محققان تاریخ فلسفه، چنین مشهور است که این بحث از فخر رازی آغاز گش...
full textپارادوکس کرول از منظر ویتگنشتاین، ابن سینا، و خواجه نصیر
پارادوکس کَرول بنیادیترین مفهوم منطق، یعنی مفهوم استنتاج را به چالش میکشد و چنین مینمایاند که در هیچ استنتاجی نمیتوان از مقدّمات به نتیجه رسید. مقالهی پیش رو این پارادوکس را بر سه اندیشمند بزرگ، ویتگنشتاین، ابنسینا، و خواجه نصیر، عرضه میکند و میکوشد تا راهحلّی را از سخنان آنان فرا چنگ آورد. ویتگنشتاین از یک وضع مقدّم «بیانناپذیر» ولی «نشاندادنی» در همهی استنتاجها سخن میگوید که سرانجام...
full textجایگاه علمالنفس از منظر ارسطو و ابن سینا
بر اساس تصور رایج از نفسشناسی ارسطویی، جایگاه علمالنفس در طبیعیات است. نظریه دیگری نیز میگوید نفسشناسی ارسطویی دارای دو بخش عمده است به طوری که بخشی باید در طبیعیات و بخش دیگر در الهیات مطالعه گردد. در این مقاله با چند دلیل نشان داده خواهد شد که بر اساس مبانی علم شناختی خود ارسطو، علم الهی جایگاه مناسبتری برای علمالنفس ارسطویی است. این دلایل میگویند که از نظر ارسطو، علم الهی علم به جوهر، ...
full textتفسیر آیۀ «نور» از منظر ابن سینا و داراشکوه
از جمله مراتب قوای نظری نفس، بنابر تقریر ابن سینا، قوهای است که استعداد کسب معقولات را دارد و عقل هیولانی نامیده میشود و با «مشکاۀ» در آیۀ نور مطابقت میکند؛ در مسیری که نفس به یک قوۀ خاص استکمال مییابد و به کمال خاصی میرسد، که همانا حصول شهودی و حضوریِ معقولات بالفعل در ذهن است و مصداق «نورٌ علی نور» در آیه است؛ از این کمال و قوه بهترتیب به عقل مستفاد و عقل بالفعل یاد میشود. سرانجام، عقل ف...
full textMy Resources
Journal title
volume 4 issue 13
pages 29- 53
publication date 2013-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023