واکنش تابعی دو جمعیت زنبور Trissolcus vassilievi (Mayr) به تخم سن گندم (Eurygaster integriceps Puton)

چکیده در بین دشمنان طبیعی سن گندم، زنبورهای پارازیتویید تخم نقش فعالی در کاهش جمعیت سن در مزارع دارند. در این میان زنبورTrissolcus vassilievi  به­عنوان یکی از مهم­ترین گونه­ها در کنترل زیستی سن گندم محسوب می­شود. در این پژوهش دو جمعیت زنبور و دو جمعیت سن گندم با منشاء تبریز و ورامین مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش­های واکنش تابعی در دو زمان 6 و24 ساعت با استفاده از زنبورهای ماده 24 ساعته بارور تغذیه کرده نسل سوم از هر جمعیت زنبور و نتاج حاصل از تلاقی معکوس آن­ها انجام شدند. نتایج تجزیه رگرسیون لجستیک واکنش تابعی دو جمعیت زنبور به تراکم­های مختلف تخم دو جمعیت سن گندم نشان داد که در تمام تیمارها واکنش تابعی از نوع سوم بود. مقادیر پارامترهای واکنش تابعی نوع سوم شامل قدرت جستجو (b) و زمان دست­یابی (Th) در تمام تیمارها بسیار نزدیک به­هم بود. افزایش زمان آزمایش از 6 به 24 ساعت تأثیری درمیزان پارازیتیسم نداشت و تنها باعث افزایش کاذب زمان دست­یابی و کاهش شیب خط نرخ حمله شد. بیشینه نرخ حمله در جمعیت­های اصلی بین 42 تا 45 و در تلاقی­ها حداکثر 5/47 عدد بر روز متغیر بود. زمان دست­یابی زنبورهای تبریز قدری طولانی­تر و پارامتر b در زنبورهای ورامین بیش­تر بود که نشان می­دهد در این زنبورها با افزایش تراکم میزبان، نرخ حمله با شتاب بیش­تری افزایش می­یابد، یا واکنش وابسته به تراکم قوی­تری دارند. اثر میزبان در هیچ­کدام از تیمارها معنی­دار نبود. این بررسی نشان داد زنبورهای ورامین برتری جزئی از لحاظ نرخ حمله و سرعت کاوش دارند.