واکنش ارقام و لاین های پیشرفته کنجد به بیماری پژمردگی فوزاریومی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

چکیده بیماری پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی کنجد یکی از مهمترین بیماری­های خاکزاد کنجد در ایران و جهان است.نمونه‌های بیمار کنجد از مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر جمع‌آوری و قطعاتی از ریشه، ساقه و بذر آنها کشت گردید. در این تحقیق قارچ(Fos) Fusarium oxysporum f.sp. sesameدر 81% موارد از بافتهای آلوده کنجد جداسازی و به‌عنوان عامل اصلی بیماری‌ معرفی شد،همچنین شمار معدودی ازگونه F.solaniبه‌دست آمدند. آزمون بیماریزائی جدایه‌ها با رقم داراب-14 درون تشتک‌های پتری پلاستیکی حاوی محیط کشت SNA انجام گردید. واکنش ارقام به این بیمارگر با دو روش‌ انجام شد.در روش اول، همانند آزمون بیماریزائی مایه‌زنی صورت گرفت. در این آزمون، لاین جیرفت-13 کمترین درصد آلودگی را نشان داد. در روش دوم، ریشه گیاهچه‌هادر سوسپانسیون اسپور غوطه‌ور شده،سپس درون گلدان‌های حاوی ماسه و پرلیت نشاو به گلخانه با دمای 25 درجه‌ی سانتیگراد منتقل شدند. شدت بیماری برای هر گیاه با استفاده از مقیاس 5-1 و بعد از 15 روز یادداشت گردید.مشاهدات این آزمون با استفاده از آزمون ناپارامتری کای اسکویر تجزیه و تحلیل آماری شدند. نتایج نشان داد که همه 26 ژنوتیپ آزمایش‌شده به درجات مختلف به این بیماری آلوده ‌شدند و هیچ کدام مصون از بیماری نبودند. در بین ژنوتیپ‌های کمتر آلوده شده، مغان 19، شاهد گیجوییه، محلی مغان1، هندی 11، مغان 13، محلی مغان2، و B5γM7به‌ترتیب دارای کمترین میزان آلودگی بوده و به‌عنوان ژنوتیپ‌های نسبتاً مقاوم شناخته شدند.