واکاوی علل کاهش سطح کشت پنبه. مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان گنبد کاووس

این تحقیق با هدف واکاوی دلایل کاهش سطح کشت پنبه در اراضی کشاورزی بخش مرکزی شهرستان گنبد کاووس در استان گلستان انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری 15234 نفر کشاورز ساکن در دو دهستان فجر و سلطانعلی بخش مرکزی شهرستان گنبد کاووس بودند که 375 نفر از آنان به صورت تصادفی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمع­­آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان ترویج و زراعت به دست آمد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ تعیین شد و مقدار ضریب 83/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 19 انجام شد. بر پایه‌ یافته‌های پژوهش مهم­ترین علل کاهش سطح کشت پنبه کمی یا نبود کارگر ماهر برای برداشت سنتی پنبه، کمبود کارگر و دستمزد بالای کارگر ماهر است. نتایج تحلیل عاملی نشان داد عوامل تشکیل دهنده نبود تمایل کشاورزان به کشت پنبه به‌ترتیب اهمیت در نه عامل اجتماعی-زراعی، نیروی کار، فنی-زراعی، زیرساخت تولید و بازار، صرفه تولید، زراعی-حمایتی، مکانیزاسیون، نهادی-فنی و کیفیت نهاده­ها قرار می­گیرند و 47/61 درصد از واریانس کل عوامل تشکیل دهنده نبود تمایل به کشت پنبه را تبیین می­کنند. توجه به مکانیزه کردن کاشت، داشت و برداشت پنبه و توسعه برداشت ماشینی آن با هدف کاهش هزینه­ها به ویژه هزینه کارگر با تاکید بر تحقیقات کاربردی در زمینه ساخت ماشین آلات مناسب و ارزان کاشت، داشت و برداشت، از جمله پیشنهادهای این مطالعه بوده است.