واکاوی دیدگاه آیت الله مطهری در مورد تمدن مدرن غرب و چگونگی تعامل با آن

Authors

Abstract:

چیستی تمدن مدرن غرب و چگونگی مواجهه با آن در شمار مهم‌ترین پرسش‌های نخبگان مسلمان طی دو قرن گذشته بوده‌اند. این پژوهش دیدگاه آیت‌الله مطهری در مورد مدرنیته و چگونگی تعامل با تمدن مدرن غرب را مورد بررسی قرار می‌دهد. پرسش‌های اصلی این پژوهش عبارت از آنند که آیا از دیدگاه مطهری دو تمدن اسلامی و غربِ مدرن امکان وام‌گیری از یکدیگر را دارند؟ و این وام‌گیری باید با چه شرایطی صورت گیرد؟ روش پژوهش در این تحقیق تفسیری مولف‌محور بوده و بر مبنای یک مدل نظری بسط یافته از مدل «دو رویه تمدن بورژوازی غرب» ارائه شده توسط عبدالهادی حائری انجام می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مطهری در مجموع نگاهی بدبینانه به تمدن مدرن غرب دارد، اما پیشرفت آن در برخی از زمینه‌ها مانند دانش و فناوری و حتی استقرار عدالت در درون جوامع خود را می‌پذیرد. ایشان این تمدن را دارای نقاط ضعف بسیاری می‌داند که عمدتاً به مبانی فکری آن مربوطند و در رویه سیاسی آن نیز قابل مشاهده‌اند. به اعتقاد مطهری، استعمار در اشکال گذشته و جدید آن تاریک‌ترین نقطه در روند تعاملات غرب و شرق را تشکیل می‌دهد. او اقتباس مسلمانان از غرب مدرن را نامطلوب نمی‌شمارد، اما هضم شدن در این تمدن و الگوگیری از نقاط منفی آن را ناپسند می‌داند. مطهری تمدن غرب را یک کلیت غیرقابل‌تفکیک که آن را یا باید به‌تمامی پذیرفت یا به‌طور کلی مردود شمرد نمی‌داند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استعاره جاهلیت نوین و نقد تمدن غرب در دیدگاه حضرت آیت الله خامنه‌ای

تلاش متفکران ایرانی با مسئله غرب‌شناسی منجر به شکل‌گیری طیف‌های مختلف فکری از غرب‌زدگی تا غرب‌ستیزی شده است. در این میان، شناخت دیدگاه‌های ِمتفکران فعال ِگفتمان اسلام انقلابی در محیط جمهوری اسلامی بخاطر تاثیرگذاری در سپهر نظر و عرصه عمل حایز اهمیت است. شناخت ماهیت و نوع نگاه آیت الله خامنه‌ای به تمدن غرب  مسئله‌ای اساسی در فهم جهت گیری و چگونگی تعامل یا تقابل  انقلاب اسلامی با این پدیده می‌باشد. ...

full text

با استاد علامه آیت الله شهید مرتضی مطهری

و من ــ که افتخار شاگردی مرحوم مطهری را داشته و دارم و اگرچه خویشتن را ــ به‌رغم آن که سال‌های متمادی در محضر درس ایشان حضور می‌یافتم و به تتلمذ نزد آن بزرگوار مباهی بودم ــ در خور آن نمی‌دانم که مرا به عنوان یکی از شاگردانشان برشمارند، آری من از این جریان درس فراوانی آموختم؛ لذا برای اجرای فرمان و دستور استاد مطهری چه در محیط دانشکده و چه در خارج محیط آن کاملا مطیع و منقاد بوده و خود را در برا...

full text

تعامل دین و دموکراسی در اندیشة سیاسی آیت الله طالقانی

این مقاله با استناد به آثار و گفتار آیت الله طالقانی می‌کوشد تا پیوند میان اسلام و دموکراسی را در اندیشه‌های سیاسی ایشان نمایان سازد. لذا ابتدا به بررسی مبانی حاکمیت مردم نزد ایشان می‌پردازد و با ارزیابی نظریة «جمهوری اسلامی» در افکار طالقانی به جستجوی آموزه‌های حاکمیت دموکراتیک مبتنی بر دین در آرا ایشان برمی‌آید و سرانجام مسأله «شورا» و «آزادی» را به عنوان ارکان اصلی تفکر سیاسی ایشان از زو...

full text

بررسی معنای حروف مقطعه از دیدگاه آیت الله معرفت و نقد آن از منظر آیت الله جوادی آملی

حروف مقطعه در دیدگاه مفسران قرآن کریم از گذشته تا کنون ، تحلیل های متفاوتی داشته است. آیت الله معرفت این دیدگاه ها را طبق دو مبنا دسته بندی کرده اند. عده ای حروف مقطعه را از متشابهات مجهول و علم مستوری می دانند که جز خدا برآن واقف نیست و دسته ای دیگر آن را رموزی بین خداوند و پیامبرش می دانند و آن چه از معانی برای این حروف گفته شده نوعی رمزگشایی است. آیت الله جوادی آملی به صورت دیگری دیدگاه مفسر...

full text

فطرت از دیدگاه شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی

در رساله حاضر سعی بر این بود که به طرح نظریه فطرت و به عبارتی برهان فطرت پرداخته و با یک رویکرد فلسفی و به تحلیل و بررسی نقاز ضعف و قوت آن بپردازد و درحد بضاعت نیابتاً به مناظره اندیشمندان این مساله بنشیند و فهوای قرآنی فطرت را با توجه به منابع فلسفی عرفانی علمی و آموزه های دینی پیش رو گذارد. این رساله گرچه متکفل آراء شهید مطهری و استاد جوادی آملی است اما به جستجو در آراء دیگر اندیشمندان پرداخت...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  109- 130

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023