واکاوی خاستگاه و کارکردهای نشان‌های دولتی عصر قاجار

سیادت و سادات در عصر قاجار (بررسیِ بودباش، معیشت و کارکردهای سادات)

در میانِ گروه‌هایِ اجتماعیِ جامعة ایران در دورة اسلامی سادات به‌دلیلِ انتساب به پیامبرِ اسلام (ص) و ائمة اطهار (ع) و تجلّی در پاره‌ای از عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جایگاهِ در خورِ اعتنایی داشتند. با عنایت به جایگاهِ تثبیت شدة سادات در جامعة ایران بر اساسِ مؤلفه‌های مذکور در پیش از تأسیس حکومت قاجار و ضرورتِ تمسکِ دودمانِ قاجار به سادات برای کسبِ مشروعیتِ دینی در دورة تثبیتِ حکومت‌شان این گروهِ اجتماعی شبک...

واکاوی نقش و جایگاه کمپانی برادران تومانیانتس در وضعیت اقتصادی-تجاری ایران عصر قاجار

ایران دورۀ قاجار درنتیجۀ برخورد مستقیم با دنیای بیرونی و به‌خاطرِ داشتن موقعیت مناسب تجاری، گامی به نظام اقتصاد جهانی نزدیک‌تر و کشور به بازاری برای فروش کالاهای خارجی تبدیل شد. تغییر در مسیرها و طرف‌های تجاری ایران قرن نوزدهم، نقش و کارکرد تجار و صرافان، ازجمله تومانیانتس را گسترش داد. کمپانی برادران ارمنی تومانیان ازجمله نهادهای اقتصادی‌ای بود که با فعالیت در زمینه‌های مختلف حمل‌ونقل و تأسیس ت...

چاپارخانه در عصر قاجار

واکاوی خاستگاه جغرافیایی خاندان برقی

قم از اواخر قرن نخست هجری، مهد تشیع و مرکز بالندگی عالمان شیعی در ایران بوده است. در گذشته، این سرزمین به صورت یک شهر منسجم نبود و شامل مناطق متعددی می شد. یکی از این مناطق، «برق­رود» یا «برقه» است که «خاندان برقی» منسوب به آن هستند. از آن جا که تنی چند از عالمان بزرگ شیعه از این خاندان برخاسته­اند، این انتساب اهمیت فراوانی می­یابد. از سویی، مناطق دیگری با نام «برقه» در جهان وجود دارند که برخی ...

مزایده القاب و مناصب در عصر قاجار

مزایده القاب و مناصب؛ فروش مقامات درباری و دیوانی از ارمغان‌های دولت قاجار به شمار می‌ رود. این سنت گرچه در ادوار پیش نیز متداول بود، لیکن دولتمردان قاجار در این عرصه گوی سبقت را از دیگران بودند. القاب افتخاری و مناصب اداری را در این دوره به مزایده بلکه به تعبیر صحیح به «حراج» می‌گذاشتند. هر کس بیشترین پیشکش را پرداخت می‌نمود صاحب آن لقب یا مقام می‌گردید. مدت اعطای مناصب و مقامات محدود بود. شخص...

کارکردهای سیاسی- اجتماعی حرمسرا در عهد قاجار

به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان خاندان قاجار، مطالعه ی حرمسراهای این دوران اهمیت به سزایی خواهند داشت. موقعیت حرمسرا های دوره ی قاجار و کارکردهای سیاسی – اجتماعی آن، ضرورت تعمق در این نهاد را برای تبیین ساخت سیاسی دولت قاجاریه ایجاب می کند. برخی موضوعات، در محدوده ی کارکردهای حرم، اهمیت بیشتری خواهند داشت؛ از جمله: 1-روند ورود زنان به حرمسراهای شاهان قاجار چگونه بوده است؛ 2- زندگی آنان ...