واکاوی اثرات تمرکز مکان‌گزینی ادارات در محدوده‌های متداخل مناطق سازمان‌های خدمات‌رسان شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)

قطبی شدن کاربری­های شهری از جمله کاربری­ های اداری، نقش مهمّی در اهمّیّت­ یابی مناطق مختلف شهری دارد. این کاربری­ ها، از گام نخست سعی می­ کنند تا در مناطق ارزشمند شهری مکان­یابی شوند ولی پس از مکان‌یابی، خود به عاملی برای جذب سایر ادارات تبدیل می­شوند. افزون بر این، سازمان‌های خدمات­رسان کلیدی در شهرها، بر اساس معیارهای ویژه­ای اقدام به منطقه ­بندی شهر می­ کنند که در بسیاری از موارد، این مناطق با یکدیگر تداخل داشته و مشکلاتی را به وجود می­ آورد. پژوهش حاضر قصد دارد تا با استفاده از مطالعات اسنادی و پیمایشی، قطبی ­شدن کاربری­های اداری و همچنین اهمّیّت مناطق متداخل پنج سازمان درگیر در مسائل عمرانی و مدیریتی (برق، گاز، آب و فاضلاب، مخابرات و شهرداری) شهر رشت  را بر اساس مساحت و اهمّیّت مراکز اداری موجود در آنها بررسی کند. برای این منظور، ابتدا پایگاه داده­ های مورد نیاز در محیط GIS ایجاد و وضع موجود مناطق گوناگون شهر ترسیم و تحلیل شده است؛ سپس مناطق متداخل تعیین و با استفاده از داده­ های بلوک آماری سال 1390، لایۀ مراکز اداری موجود شهر تهیّه و نسبت به لایۀ مناطق متداخل اداری مورد ارزیابی قرار گرفت. رتبه­بندی ادارات در مناطق متداخل از روش AHP و قطبی ­شدن کاربری­ ها با استفاده از مدل آنتروپی و نرم‌افزار ArcGIS انجام شده است. نتایج بررسی­ها نشان می­دهد محدوده­ های حاصل از تداخل واقع در محدوده­ های گلسار، استادسرا، بلوار حافظ (باغ محتشم) و معلولین بیشترین اهمّیّت را در بین سایر مناطق متداخل دارند؛ همچنین کاربری­ های خدماتی و شهرداری، بیشترین تمرکز و مجموعۀ استانداری - فرمانداری، دادگستری و راه و شهرسازی،کمترین (فاقد تمرکز) در بین سایر مراکز اداری شهر رشت هستند.