واکافت فرآیند دارودهی، شناخت خطاها و عوامل مؤثر در ایجاد آنها

مقدمه: فرآیند دارودهی و دارو دادن به بیمار نقش به‏ سزایی در فرآیند درمان بیمار در بیمارستان دارد که از چهار مرحله‏ ی نسخه‏ نویسی، نسخه‏ برداری از دستورات پزشک، توزیع و پخش دارو و در نهایت مصرف یا تزریق دارو تشکیل شده است. خطای این فرآیند از چالش‏ های مهم تهدیدکننده‏ ی ایمنی بیمار در تمام کشورهاست که بروز اشتباهاتی در آن، مشکلات جدی برای بیمار ایجاد می ‏کند. هدف: این مطالعه با هدف بررسی و مرور مقالات انجام شده در زمینه‏ ی بروز خطا و طبقه‏ بندی آن‏ها و همچنین شناسایی عوامل اصلی ایجاد کننده‏ ی خطاهای فرآیند دارودهی انجام شده است. روش: در مطالعه‏ ی حاضر، مرور نظامندی از مطالعات مربوط به خطای فرآیند دارودهی با استفاده از پایگاه‏ های داده‏ همچون Embase، Medline  و Pubmed انجام شده است. معیارهای ورود در این تحقیق، بررسی مطالعاتی بوده است که خطاهای فرآیند دارودهی را ارزیابی و یا در مورد خطاهای این فرآیند بحث کرده ‏اند و همچنین عوامل ایجادکننده‏ ی این خطاها را در طول فرآیند درمان در بخش نوزادان و  یا بزرگسالان شناسایی و بررسی کرده ‏اند. به این ترتیب پژوهش‏ های انجام شده در زمینه‏ ی معیار مطالعه‏ ی حاضر و همچنین اقدامات انجام شده برای کاهش خطاهای فرآیند دارودهی مورد جستجو و بررسی قرار گرفته و به صورت سیستماتیک در تحقیق مروری حاضر طبقه‏ بندی گردیده است. یافته‏ ها: در این تحقیق 70 مطالعه مورد بررسی قرار گرفت که در آن 17 مطالعه(24%) خطای مرحله ‏ی نسخه‏ نویسی، 5 مطالعه(7%) خطای مرحله‏ ی نسخه‏ برداری از دستورات پزشک، 9مطالعه(13%)خطای مرحله‏ ی توزیع و پخش دارو، 9 مطالعه ‏ی دیگر(13%) خطای مرحله‏ ی مصرف یا تزریق دارو را بررسی کرده ‏اند و در 30 مطالعه(43%) هم به بررسی اقدامات انجام شده در زمینه‏ ی کاهش خطاهای فرآیند دارودهی پرداخته شده است. رایج ‏ترین خطاهای مرحله‏ ی نسخه‏ نویسی در این مطالعات، اشتباه در دوز دارو، فراوانی دارو و اشتباه در انتخاب دارو بوده است. نتیجه‏ گیری: از بین روش‏های استفاده شده برای کاهش خطاهای فرآیند دارودهی، ثبت کامپیوتری دستورات پزشک و استفاده از سیستم ‏های پشتیبان تصمیم بیشترین اقدام انجام شده بوده است. کمبود دانش دارویی در ایجاد خطا توسط پزشک(در مرحله‏ ی نسخه‏ نویسی) و پرستاران(در مرحله‏ ی مصرف یا تزریق) از عوامل موثر خطاهای ایجاد شده بوده است.