هویت ایرانی در اندیشه‌ی تاریخ نگاری ِابن بلخی

Authors

جودکی, محمد علی

علم, محمدرضا

Abstract:

بازنگری روایت‌های بازمانده از دوره‌های مختلف تاریخی می‌تواند، فراتر از رهیافت‌های نظریِ موجود در عرصه هویت، در تبیین هویت ایرانی در یک دوره‌ی تاریخی راهگشا باشد. شناسایی جایگاه هویت ایرانی در اندیشه‌ی ابن بلخی در دوره‌ی سلجوقی و تاثیر انگاره‌های هویتی بر نگرش وی در روایت رخدادها و نگارش فارسنامه، موضوع این پژوهش است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چگونه می‌توان رویکرد ابن‌بلخی به هویت ایرانی را تبیین کرد و بازتاب هویت ایرانی در فارسنامه متاثر از چه عواملی بوده است؟ ارزیابی چهار مؤلفه‌ی کلان سازنده‌ی هویت ایرانی در فارسنامه نشان می‌دهد که ابن بلخی مسلمانی است با فرهنگ ایرانی و برای ایرانیان هویتی تاریخی قائل است. دیرپایی نفوذ دامنه‌دارِ دوره‌ی نوزایش فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در جامعه، گرایش به روح اجتماعی، توجه به روایت‌های ملهم از فرهنگ عامه و پرداختن به موضوع فارس، تخت‌گاه کهن و با شکوهِ حکومت‌های باستانی ایران، در توجه ابن‌بلخی به عناصر ذهنی و عینی هویت ایرانی مؤثر بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بازیابی فرهنگ متعارف ایرانی در تاریخ نگاری ابن بلخی حکمت عملی و فرهنگ شعوبیه)

مقاله ی حاضر پژوهشی در زمینه ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست وجو در تاریخ نوشته ی ابن بلخی برای دست یابی به اندیشه ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه ی معرفت شناسی به شمار می آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه ی مورخ در تاریخ نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن بلخی، رویکردی به اندیشه ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شع...

full text

تکوین هویت ایرانی در تاریخ¬نگاری عهد ساسانی

در اواخر عهد اشکانی با طرد عناصر فرهنگ یونانی، گام هایی در جهت ایجاد باورهای ملی برداشته شد. ساسانیان با پی جویی میراث بازمانده از کیانیان، تلاش نمودند تا یک باور عمیق ملی در سرزمینهای زیر سلطه خود به وجود بیاورند. یکی از وجوه تلاش های ساسانیان در تاریخنگاری تبلور یافت. ایشان تاریخنگاری خود را بر پایه تکوین هویت ملی پایه ریزی نمودند. به نظر می رسد ساسانیان به فراست دریافته بودند ایجاد یک حکومت...

full text

تاریخ نگاری ابن آیبک دواداری در کنزالدرر1

کنزالدرر و جامع الغُرَر کتابی است در تاریخ عمومی، تألیف یکی از ترکان نه چندان پرآوازه در دورهممالیک مصر به نام ابنآیبک دواداری، که آن را در نه جلد فراهم آورده است و از این طریق یک دورهتقریبا کامل از تاریخ سلسله های مصر پس از اسلام را تا زمان خود ارائه کرده است. آگاهی دقیقنویسنده از رویدادهای دوره ممالیک که ناشی از ارتباط ویژه نویسنده با حکومت و حضور او در دربار ودسترسی وی به استاد دولتی بوده، در ...

full text