هنر مدلسازی در پژوهش عملیاتی

مطالعه پژوهش عملیاتی عبارت است از ساختن مدلی از وضعیت طبیعی مورد نظر. یک مدل پژوهش عملیاتی به عنوان نمایش آرمانی (ساده شده) از یک دستگاه واقعی تعریف می شود. این دستگاه ممکن است از پیش موجود باشد، یا هنوز به صورت ذهنی بوده و به مرحله اجرا درنیامده باشد. در حالت اول، هدف مدل تحلیل رفتار دستگاه به منظور بهبود عملکرد آن است. در حالت دوم، هدف مدل عبارت از تعیین "بهترین" ساختار برای دستگاه آینده است. پیچیدگی یک دستگاه واقعی ناشی از تعداد بسیار زیاد عناصری (متغیرهایی) است که رفتار دستگاه را کنترل می کند. این امر به نوبه خود، موجب بروز یک اشکال اساسی در پیشنهاد روش های ویژه عمل برای هر یک از این متغیرها می شود. خوشبختانه، اگر چه ممکن است در وضعیت واقعی، تعداد متغیرها از تنوع زیادی برخوردار باشند، معمولا" کسر کوچکی از این متغیرها در رفتار دستگاه، نقش تعیین کننده و موثری دارد. از این رو، ساده سازی این دستگاه واقعی بر حسب یک مدل، اصولا" روی تعیین متغیرهای موثر و روابط حاکم بر آنها متمرکز می شود.