هنجارگریزی معنایی در هشت کتاب سهراب سپهری

این پژوهش به بررسی «هنجارگریزی معنایی در هشت کتاب سهراب سپهری» می‌پردازد. نگارنده در آغاز به تبیین عادت‌ستیزی، آشنایی‌زدایی‌، برجسته‌سازی و هنجارگریزی پرداخته که هنجارگریزی خود مشتمل بر سه مقولة هنجارگریزی معنایی‌، واژگانی و زمانی می‌باشد. سپس به استخراج مصادیقِ عینی هنجار‌گریزی معنائی در اشعار سهراب سپهری پرداخته که مشتمل شش مقولة «تشبیه‌، نماد، تشخیص، تصاویر متناقض نما‌، ترکیب‌های تازه‌، تصاویر و معانی تازه‌، حس‌آمیزی» در هشت مجموعة شعری هشت کتاب سهراب سپهری با نام‌های «مرگ رنگ‌، زندگی خواب‌ها‌، آوار آفتاب‌، شرق اندوه‌، صدای پای آب‌، مسافر‌، حجم سبز‌، «ما هیچ‌، ما نگاه» می‌باشد. سپهری از بین انواع هنجارگریزی‌ها بیشتر از هنجارگریزی معنایی (تصویری) نظیر تشخیص، نماد‌، تشخیص‌، متناقض نما‌، تصاویر و ترکیبات تازه‌، و حس‌آمیزی استفاده کرده و از انواع دیگر هنجارگریزی کمتر بهره جسته است. دلیل این امر را باید در نظام فکری سهراب جستجو کرد که اندیشه‌ای درون‌گرا دارد‌. از یک سو در پیِ ارایة مفاهیم و آموزه‌های عرفانی در شعر خود است و از سویی هر گونه رویکرد به گذشته را نفی می‌کند و همواره در پی‌تر و تازگی و غبارروبی از هستی است.