همگونی‌های فکری حافظ و عبید زاکانی

چکیده:قرن هشتم هجری زمان ظهور دو تن از چهره‌های شعر کلاسیک فارسی یعنی خواجه حافظ شیرازی و عبید زاکانی است. دوران حیات این دو شاعر و نویسنده‌ی طنز‌پرداز بزرگ، از تاریک‌ترین و مشوش‌ترین ادوار تاریخ ایران است و محیط زندگانی آن‌ها نیز عرصه‌ی اضطراب‌ها و تشنجات سیاسی و انحطاط در همه‌ی زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و حتی دینی است. این شرایط بر افکار و اندیشه‌های حافظ و عبید اثر فراوان داشته و در آثار آن‌ها بازتاب و نمود فراوان یافته است. با توجه به این‌که این دو اندیشمند در یک شرایط همگون و در یک محدوده‌ی زمانی و مکانی زیسته‌اند، بین آن‌ها همگونی‌های فکری فراوانی وجود دارد؛ بنابراین این پژوهش با موضوع بررسی همگونی‌های فکری حافظ و عبید زاکانی صورت گرفته است. این همگونی‌ها شامل مواردی چون جبر‌گرایی، فخر، اندیشه‌های خیامی مثل اغتنام فرصت، شاد زیستن و باده‌نوشی است. در این پژوهش سعی شده است دیوان حافظ و کلیات عبید مطالعه و افکار و اندیشه‌های آن دو بررسی شود و سپس همگونی‌های فکری آن‌ها یادداشت‌برداری شده و در انتها با دسته‌بندی این همگونی-ها، نتایج بدست آمده تدوین گردیده استکلیدواژه: حافظ، غزل، عبید زاکانی، مطالعه تطبیقی