همپوشانی میان استنادی آی.اس.آی. و گوگل اسکالار: مقایسه میان چهار رشته از علوم

در سال‌های اخیر، گوگل اسکالار به‌عنوان پایگاه استنادی چندرشته‌ای رایگان، که طیف نسبتاً گسترده‌ای از انواع منابع اطلاعاتی ادواری و غیرادواری را پوشش می‌دهد، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر قصد دارد درصد همپوشانی نسبی میان این پایگاه و پایگاه استنادی "وب‌آوساینس (آی.اس.آی.)" را در چهار رشته از علوم (شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی، و کامپیوتر) به‌منظور نمایان ساختن کاربرد احتمالی این پایگاه نوظهور به‌عنوان مکمل پایگاه‌های استنادی سنتی در ردگیری استنادی یا سنجش اثرگذاری تحقیقات مورد بررسی قرار دهد. همچنین، نوع انتشار و سطح دسترسی منابع استنادی منحصر به‌فرد گوگل اسکالار و نیز افزایش نسبی استنادی آی.اس.آی. و گوگل اسکالار نسبت به یکدیگر در یک دوره چهار ماهه مورد تجزیه تحلیل قرار می‌گیرند. به همین منظور، 4184 استناد استخراج شده از پایگاه وب‌آو‌ساینس با 5589 استناد بازیابی شده از گوگل اسکالار به 882 مقاله تحقیقی در 39 مجله نمایه‌شده در پایگاه وب آو ساینس مقایسه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که درصد همپوشانی نسبی برای پایگاه آی.اس.آی.، در چهار رشته از علوم 57 درصد (2387 استناد مشترک) است. در این وادی، تفاوت‌های میان‌رشته‌ای عامل بسیار مهمی در میزان همپوشانی در دو پایگاه اطلاعاتی استنادی تشخیص داده شد. به‌طوری که درصد همپوشانی نسبی در رشته‌های زیست‌شناسی (66 درصد)، فیزیک (62 درصد)، و علوم کامپیوتر (57 درصد) به‌طور قابل توجهی بیشتر از رشته شیمی (33 درصد) به‌دست آمد. همچنین، در رشته‌های شیمی و زیست‌شناسی مقالات مجلات، در رشته فیزیک مقالات E_print، و در رشته کامپیوتر مقالات کنفرانس بیشترین نوع منابع استنادی منحصر به‌فرد گوگل اسکالار را تشکیل می‌دادند که در پایگاه وب‌آو‌ساینس قابل ردگیری نبودند. نتایج بخش دیگری از تحقیق نشان داد که 70 درصد از منابع استنادی منحصر به‌فرد گوگل اسکالار به‌صورت تمام‌متن قابل دسترس هستند و در چهار رشته از علوم درصد افزایش استنادها در طول مدت زمان چهار ماه برای پایگاه آی.اس.ای.، 12 درصد و برای پایگاه گوگل اسکالار 22 درصد است. با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت که استنادهای برگرفته از پایگاه گوگل اسکالار را می‌توان به‌عنوان مکمل استنادهای ای.اس.ای. در ردگیری استنادی مورد استفاده قرار داد، اما باید در سنجش اثرگذاری تحقیقات مبتنی بر استنادهای استخراج شده از این پایگاه، به عامل تفاوت‌های میان‌رشته‌ای در تعداد و نوع استنادهای وبی توجه داشت.