نگاهی تحلیلی- انتقادی به آرای جی.ئی.مور دربارۀ نسبت «شهود» با توجیه احکام اخلاقی
author
Abstract:
در این مقاله، کوشیدهام تا با روشی تحلیلی- انتقادی به این پرسش پاسخ دهم که از نظر مور، شهود اخلاقی چه نسبتی با توجیه احکام اخلاقی دارد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، با تفکیک دو معنای «شهود» در آرای مور، یعنی «ادراک بیواسطه و مستقیم خاصۀ "خوبی"» و «ادراک بیواسطه و مستقیم قضایای اخلاقی حاوی محمول "خوب"»، که آنها را شهود ش.(1) و شهود ش.(2) نامیدهام، بر اساس تعریف سنّتی «معرفت»- که خود مور هم بدان قائل بود- نشان دادهام که از نظر مور، شهود میتواند احکام اخلاقی را توجیه کند. در پایان بحثم از نسبت هر یک از دو معنای شهود با توجیه احکام اخلاقی، به ارزیابی آرای مور پرداختهام. نتایج این مقاله عبارتند از: الف) شهود ش.(1) متضمّن و مستلزم «ارزشگذاری عاطفی» است؛ ب) شهود مذکور، معیاری برای فیصله بخشیدن به اختلاف نظرهای بنیادین اخلاقی فراهم نمیآورد؛ ج) شهود مذکور نمیتواند معرفت به بار آورد؛ د) شهود ش.(2)، به سبب بیدلیل بودن مدّعای مور دربارۀ «مطابق با واقع بودن» یا «ناظر به واقع بودن» قضایای اخلاقی حاوی محمول «خوب»، نمیتواند احکام اخلاقی را توجیه کند؛ ه) شهود مذکور چون دلیل مناسبی برای اعتقاد به بداهت ذاتی و صدق ضروری قضایای حاوی محمول «خوب» فراهم نمیسازد، نمیتواند احکام اخلاقی را توجیه کند.
similar resources
شهود اخلاقی؛ معنا و توجیه
معرفتشناسان معاصر در مورد معنا و توجیه شهود و شهود اخلاقی دیدگاههای متفاوتی دارند. نگارنده در این نوشتار درصدد بررسی معنا و توجیه شهود اخلاقی است و این دیدگاه را میپذیرد که شهود اخلاقی گونهای از نمود عقلانی است که محتوایی ارزشی دارد. این مقاله به این سؤال پاسخ میدهد که شهود اخلاقی چگونه سلسله توجیه باورهای اخلاقی را متوقف ساخته و باورهای مبنا را توجیه میکند؟ در این مقاله ابتدا به ویژگیه...
full textتقریری از آرای جی. ئی. مور دربارۀ نقش "شهود" در تشکیل تصوّرات و تصدیقات اخلاقی
یکی از پرسشهای اساسی دربارۀ شهودگروی اخلاقشناختی مور این است که شهودچه نقشی در تشکیل تصوّرات و تصدیقات اخلاقی ایفا میکند. در این مقاله با بررسی پاسخ مور، به روشی تحلیلی، با تفکیک دو معنای «شهود» در نزد وی، یعنی شهود خاصّۀ «خوبی» - که آن را شهود ش. (1) نامیدهام - و شهود قضایای اخلاقی مشتمل بر محمول «خوب» که - آن را شهود ش. (2) نامیدهام - به نتایج زیر رسیدهام: 1) شهود ش. (1) از طریق مفهوم «خوب...
full textارزیابی آرای انتقادی ژیلیو نسبت به مشروعیت تفسیر اجتهادی
یکی از مباحث دیرین و مهم اندیشهوران قرآنی مسلمان، بحث روشهای تفسیری است. از دیدگاه آنان، اصلیترین روشهای تفسیری سه روش «قرآن به قرآن»، «روایی» و «عقلی» است. «تفسیر اجتهادی» نیز ترکیبی از این سه روش اصلی است. خاورپژوهان معاصر نیز به بحث روشهای تفسیری توجه ویژهای داشتهاند. ژیلیو از جمله همین خاورپژوهان، ضمن تألیف آثار متنوعی در حوزة قرآن، به صورت ویژه به بحث مشرو...
full textآیا هر نظریهای دربارۀ عکاسی عملی انتقادی است؟ نگاهی به کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی
این متن تلاش میکنددر چارچوب سنجههای تعیین شده به تحلیل و نقدکتاب بپردازد. کتاب دربرگیرندهی حجم وسیعی از اطلاعات گسترده و متنوع و جدیدِ مرتبط با نظریهپردازی در عکاسی است. کتاب دارای ۷ فصل و یک پیوست مفصل است. نویسندگان هریک بر موضوعی خاص در عکاسی معاصر تمرکز دارند. پس از بررسی فرمی و محتوایی کتاب، مشخص شد که کتاب بهخوبی توانسته بخش بزرگی از دغدغههای امروز عکاسی را روشن سازد. ارجاع فراوان به...
full textشهودگرایی و استدلال گرایی در فلسفۀ اخلاق و تربیت اخلاقی
یکی از مباحث جدی در نظریههای تربیت اخلاقی، مبنای فلسفی آنها درباره «شناخت اخلاقی» است که هریک براساس فلسفۀ اخلاق خاص خود، «مفاهیم و گزارههای اخلاقی» را تفسیر میکند و ماهیت شناخت اخلاقی انسان را نیز با ماهیت فلسفی این مفاهیم و گزارهها مرتبط میداند. مقالۀ حاضر با مرور آرای دیوید راس و لارنس کلبرگ، نگاهی تطبیقی بین مبانی فلسفۀ اخلاق دو رویکرد شهودگرایی و استدلالگرایی و دلالت آن در تربیت اخلا...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 16
pages 121- 137
publication date 2015-06-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023