نگاهی تازه به بیت‌هایی از شاهنامۀ فردوسی
Authors
Abstract:
شاهنامه، حماسۀ بزرگ ادب فارسی، همواره توجّه بسیاری را به خود جلب کرده و دربارۀ آن فراوان نوشته‌اند. شرح بیت‌های دشوار یا بیت‌هایی نیز که بر سر فهم آن اختلاف بوده است، توجّه صاحب‌نظران را به خود معطوف داشته است. گاهی بیتی ساده بنظر می‌رسد و ظاهراً بر سر آن اختلاف دیدگاهی دیده نمی‌شود، امّا با دقّتِ نظر میتوان دریافت که از این گونه بیت‌ها نتیجه‌ای مطلوب‌تر و روشن‌تر میتوان استنباط کرد که از جملة آن دو بیت زیر است: همه خواسته گیو را داد شاه ابی تیغ تو تاج روشن مباد بدو گفت کای نامدار سپاه چنین باد و بی‌بت برهمن مباد معنی این دو بیت که در داستان کیخسرو آمده است، تقریباً در همة شرح‌ها یک‌سان است. بیش‌تر شارحان صرفاً به محور افقی داستان توجّه و از دیگر جنبه‌ها غفلت کرده‌اند. به همین دلیل در شرح و فهم بیت کاستی‌هایی دیده می‌شود که در این پژوهش سعی شده است شرح‌های گوناگون بررسی و نقد شود، سپس با توجّه به محور عمودی داستان معنیِ تازه از آن بدست داده شود. آنچه در این پژوهش مطرح شده این است که در این بیت‌ها برخلاف نظر برخی شارحان و شاهنامه‌پژوهان، «گیو» است که به مانند دیگر پهلوانان به ستایش کیخسرو پرداخته است و بنا بر شواهد «نامدار سپاه» در بیت اوّل کیخسرو است.
similar resources
نگاهی به واژه‌های ترکی شاهنامۀ فردوسی
وام‌واژه‌های مختلف زبان ترکی در کهن‌ترین متون و نمونه‌های نظم و نثر فارسی راه یافته است. دربارۀ لغات و ترکیب‌های عربی در مفصل‌ترین و مهم‌ترین منظومۀ بازمانده از سدۀ چهارم، شاهنامة فردوسی، پژوهش‌های بسیاری انجام شده است؛ اما هیچ پژوهش مستقلی دربارۀ واژه‌های ترکی این متن وجود ندارد. در این مقاله برای نخستین‌بار لغات و نام‌های ترکی حماسۀ ملی ایران بر اساس جدیدترین و منقّح‌ترین تصحیح آن، ویرایش دوم ...
full textتأثیرپذیری سعدی در بوستان از شاهنامۀ فردوسی
در جستار پیش رو، با نگاهی ویژه، مقایسهای میان بوستان سعدی با شاهنامۀ فردوسی صورت گرفته است. بدینصورت که نگارنده، با تأمّل در جزئیات کلام سعدی شیرازی در بوستان، تأثیری ویژه را در لایههای درونی ابیات آن با شاهنامۀ فردوسی ملاحظه کرده، این مقوله را، عرصهای تازه در شناخت بهتر بوستان سعدی یافته است. از این روی بر آن شده، با مطالعه در اثر این شاعر و مقایسۀ اشعاری از آن با شاهنامه، نشانههایی را که ...
full textشیوه‌های شخصیت‌پردازی در شاهنامۀ فردوسی
شخصیت به هم‌راه پیرنگ محوری‌ترین و مهم‌ترین عناصر داستانی بشمار می‌آید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل میدهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیت‌ها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش می‌شوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز میتوان اثری داستانی...
full textحماسه‌آفرینی حافظ و تأثیرپذیری وی از شاهنامۀ فردوسی
دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که میتوان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بیبدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بینظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق‌العادۀ حافظ را در بیان واقعیّتهای عصر خود نشان میدهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در مییابد و آنها را به گونها...
full textنمودِ عرفان (گنوس) مانوی در شاهنامۀ فردوسی
با درنگ در شاهنامه با گونهای باور روبهرو میشویم که میتوان آن را اندیشههای گنوسی نام نهاد. این نگرش گنوسی، تفکّری است جهانی که در سدۀ نخستین مسیحیّت رواجی چشمگیر داشته است و در مصر، روم، اسکندریه، جنوب عراق و فرارودان گسترش یافته است و در ایران باید مانویان را نمایندۀ این گروه پنداشت که آرای آنـان در شاهنـامه راه یـافته است؛ چنانکـه ضحّاکِ شاهنامه جنسیّتی مادینه همچون آزِ مانویان مییابد و ماره...
full textMy Resources
Journal title
volume 11 issue 20
pages 91- 103
publication date 2016-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023