نوخاستگی زبان و جوهریت ذهن/ نفس

Authors

Abstract:

در دهه‌های اخیر موج فکری جدیدی در نظریه‌پردازی‌های فلسفی-علمی با غلبه بر ماده‌انگاری فروکاهش‌گرا و حتی فیزیکالیسم غیرفروکاهش‌گرا به نام نوخاسته‌گرایی ایجاد شده است. نوخاسته‌گرایی، دیدگاهی تکامل‌گرایانه، سیستمی و سلسله مراتبی است و بر اساس آن، کل واجد ویژگی‌ها و خصوصیاتی می‌گردد که اجزا فاقد آن هستند. نوخاسته‌گرایی طیف‌های متعددی دارد که رایج‌ترین آن در مسائل ذهن و بدن، نوخاسته‌گرایی ویژگی‌هاست. در این نگاه پدیده‌هایی- همچون ادراک، آگاهی، اراده، زبان- گرچه غیرقابل فروکاهش به اجزای بدن و سیستم شبکه‌ای اعصاب محسوب می‌شوند، ولی چیزی جز ویژگی‌هایی نوخاسته از کل سیستم فیزیکی و عصبی بدن نیستند و وجود جوهر ذهن/ نفس نفی می‌شود. در این مقاله با طرح این نگاه به زبان، با روشی تطبیقی تحلیلی، انتقادی و میان‌رشته‌ای (علمی-فلسفی) به نوخاستگی جوهر ذهن/ نفس از راه زبان (نوخاسته‌گرایی جوهری) پرداخته شد. از راه مطالعه زبان ثابت شد، گر چه نظریة نوخاسته‌گرایی از نظریه‌های رقیب –یعنی فطری‌گرایی و تعامل‌گرایی اجتماعی- مقبولیت بیشتری دارد، ولی نوخاسته‌گرایی ویژگی‌ها نیز خلأ تبیینی دارد؛ چراکه در سیر تکاملی و سیستمی، در سطحی فراتر از فیزیک و تعاملات سیستمی عصبی موجودی خودآیین نوخاسته می‌شود که فعالانه، آگاهانه و از روی قصد و اراده از زبان بهره می‌گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نوخاستگی نفس و بدن (مغز/ ذهن) از دیدگاه ملاصدرا و مایکل گزنیگا، بنیان‌گذار علوم شناختی

انسان همواره در طول تاریخ زوایای وجودی خود را از ابعاد و طرق مختلف بررسی و کاوش کرده است. مسئله تعامل نفس و بدن از جمله مسائلی است که با پیشرفت علوم مختلفی چون علوم شناختی از حوزه فلسفه وارد علوم تجربی شده است. ملاصدرا این موضوع را به صورت ابتکاری با طرح مسئله حدوث جسمانی نفس بر مبنای اصول تشکیک وجود و حرکت جوهری پاسخ داده است. مایکل گزنیگا نیز به عنوان متخصص علوم اعصاب‌شناختی (Cognitive neuros...

full text

نقد نظریه کانت در مورد جوهریت نفس

چرا فلسفه کانت این مقدار دارای اهمیت است؟ برای تکامل فلسفه اعم از اسلامی و غربی باز بودن درهای آن به روی افکار بشر. یک عمل ضروری است. نفی مطلق فلسفه غرب به همان اندازه دور از صواب است که قبول مطلق آن در این جا آنچه مهم است برخورد حقیقت جویانه و نقادانه است. در این مقاله پارالوژیسم از نظر لغت و اصطلاح توضیح داده شده است. بنابر نظر کانت جوهر فقط در ایده وجود دارد نه در واقعیت کانت اشاره می کند...

full text

نقد نظریه کانت در مورد جوهریت نفس

چرا فلسفه کانت این مقدار دارای اهمیت است؟ برای تکامل فلسفه اعم از اسلامی و غربی باز بودن درهای آن به روی افکار بشر. یک عمل ضروری است. نفی مطلق فلسفه غرب به همان اندازه دور از صواب است که قبول مطلق آن در این جا آنچه مهم است برخورد حقیقت جویانه و نقادانه است. در این مقاله پارالوژیسم از نظر لغت و اصطلاح توضیح داده شده است. بنابر نظر کانت جوهر فقط در ایده وجود دارد نه در واقعیت کانت اشاره می کند...

full text

ذهن و زبان نیما

نوآوری‎های نیما محدود به وزن و قالب و قافیه نیست. زبان شعر او نیز تازه است. وی تا آنجا که می‎تواند، زبان شعر را ساده­­ می­سازد و آن را به زبان نثر و نمایش نزدیک‎تر می‎گرداند. پرداختن به طبیعت و به­کارگیری عناصر طبیعی و بهره‎گیری از مفاهیم نمادین آنها در آفرینش تصاویر شعری نیز موجب محسوس­تر و ملموس­تر شدن اندیشه و احساس او می‎گردد. هرچه در شعر نیما هست‏، طبیعی و از تحمیل و تکلّف به‎دوراست. کلماتی...

full text

ذهن و زبان نیما

نوآوری‎های نیما محدود به وزن و قالب و قافیه نیست. زبان شعر او نیز تازه است. وی تا آنجا که می‎تواند، زبان شعر را ساده­­ می­سازد و آن را به زبان نثر و نمایش نزدیک‎تر می‎گرداند. پرداختن به طبیعت و به­کارگیری عناصر طبیعی و بهره‎گیری از مفاهیم نمادین آنها در آفرینش تصاویر شعری نیز موجب محسوس­تر و ملموس­تر شدن اندیشه و احساس او می‎گردد. هرچه در شعر نیما هست‏، طبیعی و از تحمیل و تکلّف به‎دوراست. کلماتی...

full text

ذهن و زبان "اقبال " در پرتو قرآن

شاعران و نویسندگانی که اندیشهء آنها از یک نظم فلسفی و منطقی برخوردار است، نه تنها آن نظم در زندگی فردی و اجتماعی آنان اثر می گذارد بلکه در آثار ادبی که حاصل تراوش فکری آنان است بسیار مؤثر است. در این مقاله سعی شده است که این شیوه و رویه در اندیشهء علامه اقبال به صورت کوتاه نشان داده شود وگوشه ای از تجلی قرآن کریم در ذهن و زبان اقبال بررسی شود. بویژه تأثیری که فرآیند آن بزرگترین فلسفه اقبال یعن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 80

pages  67- 95

publication date 2020-04-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023