نهاد دولت در خاورمیانه عربی پس‌از حوادث 2011

author

  • مهدی زیبائی استادیار روابط بین الملل دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
Abstract:

به‌رغم انتظارات موجود برای گذار رژیم­های اقتدارگرای جهان عرب به دموکراسی و ظهور دولت­های قوی در پرتو ناآرامی­های سال 2011 نتیجه حاصل از موج اعتراضات پس از گذشت هشت سال چیزی جز شکل­گیری دولت­های ناتوان در جمهوری‌های عربی و تثبیت نظام در پادشاهی­های نفتی نبوده است. از یک سو، شکل­گیری دولت­های ورشکسته در سوریه و یمن نظم منطقه­ ای خاورمیانه را در آستانه فروپاشی قرار داده است؛ و از سویی دیگر، استفاده دولت­های سعودی و بحرین از سرکوب برای فرو نشاندن اعتراضات نشان دارد که رابطه ارگانیکی بین نظام­های حاکم و جامعه مربوطه وجود ندارد. در این ارتباط، دولت­ها نه تنها متضمن اقتدار مرکزی در محیط داخلی می­باشند بلکه بازیگر اصلی در محیط فراملی به حساب می­آیند. با توجه به اهمیت جایگاه نهاد دولت در حفظ نظم داخلی و برقراری موازنه قدرت در محیط­ خارجی افزایش آگاهی پیرامون رابطه ناآرامی­عربی و نهاد دولت موجب شناخت بیشتر تحولات منطقه­ای خواهد شد. سوال اصلی پژوهش حاضر آن است که ناآرامی‏های عربی چه تاثیری بر نهاد دولت در کشورهای درگیر داشته است؟ نوشتار حاضر با فرض تاثیر دوگانه تضعیفی ـ تقویتی ناشی از ناآرامی­های مورد بر نهاد دولت در جهان عرب قصد دارد سوال مذکور را با استفاده از نظریه جامعه­شناسی تاریخی روابط بین­الملل و در چهارچوب چشم­اندازهای سیاسی و اقتصادی  موجود مورد بررسی قرار دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شناخت حوادث 2011 خاورمیانه در قالب مبانی مفهومی-نظری

حوادث اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا که از زمستان 1389 آغاز و ادامه دارد، منجربه سقوط سه دولت در تونس، مصر و لیبی و همچنین بی‌ثباتی در کشورهایی چون بحرین، یمن، سوریه، اردن، عربستان سعودی و کویت گردیده است. درپی این تحولات، مشخص شد نظریه‏ها و مفاهیم علم سیاست نتوانستند این حوادث را پیش‌بینی نمایند و نظریه‏پردازان درباره ماهیت، علل و پیامدهای آن دچار نوعی سردرگمی هستند. در این مقاله، تلاش می‌شود...

full text

شناخت حوادث 2011 خاورمیانه در قالب مبانی مفهومی-نظری

حوادث اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا که از زمستان 1389 آغاز و ادامه دارد، منجربه سقوط سه دولت در تونس، مصر و لیبی و همچنین بی ثباتی در کشورهایی چون بحرین، یمن، سوریه، اردن، عربستان سعودی و کویت گردیده است. درپی این تحولات، مشخص شد نظریه‏ها و مفاهیم علم سیاست نتوانستند این حوادث را پیش بینی نمایند و نظریه‏پردازان درباره ماهیت، علل و پیامدهای آن دچار نوعی سردرگمی هستند. در این مقاله، تلاش می شود...

full text

سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال منازعات خاورمیانه پس از بهار عربی (2018-2011)

 به دنبال وقوع شورش­ها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانه­هایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، به­سرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش می­کند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی ...

full text

الگوی فرهنگ جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران در قبال تغییرات عربی منطقۀ خاورمیانه (2014-2011)

از سال 2011، منطقۀ خاورمیانه دچار دگرگونی‌های سیاسی- اجتماعی عمیقی شد، این قیام‌های مردمی که از کشور آفریقایی تونس آغاز شد، به کشورهای خاورمیانه نیز سرایت کرد و ساختارهای پیشین قدرت را تحت‌تأثیر قرار داد. چگونگی مدیریت و جهت‌دهی به این تحولات، پرسش اصلی این مقاله است. در واقع، پرسش اصلی این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به ایجاد تغییرات در منطقة خاورمیانه در سال‌های 2014-2011 چگونه پرد...

full text

تحولات خاورمیانه پس از بیداری عربی و راهبرد امنیتی اروپا در مقابل آمریکا (2018-2011)‏

فروپاشی اتحاد شوروی و شکل­گیری ساختار نوین قدرت در نتیجة تحولات آخرین دهة قرن بیستم و پویایی­های متعاقب آن در قلمرو نظام بین­الملل، بسیاری از کنشگران را بر آن داشته تا در جهت تضمین امنیت و بقای خود، راهبردهای امنیتی جدیدی را اتخاذ نمایند. اروپا به­عنوان یکی از بازیگران بین­المللی فعال از روند مزبور تأثیر پذیرفته و تلاش داشته تا راهبردهای امنیتی مقتضی را تعقیب کند. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد...

full text

ساختار دولت در خاورمیانه

در جهان توسعه یافته دوران پساوستفالیایی هر چه از گذشته به سمت حال حرکت می‌کنیم شاهد کاهش منظم قدرت دولت و در مقابل، افزایش قدرت بازیگران غیردولتی هستیم. این موضوع با کاربست سه سنت مکتب انگلیسی (نظام بین‌الملل، جامعه بین‌الملل و جامعه جهانی) و تطابق آن با ساختار دولت در خاورمیانه و حرکت از نظام بین المللی به سمت جامعه جهانی مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله نشان داده ‌شد که ساختار دولت در خاورم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 14

pages  37- 68

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023