نمادها و تمثیل‌های نور در متون عرفانی

author

  • ساره تربیت گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بین المللی خرمشهر-خلیج فارس، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
Abstract:

سلوک، اساسی‌ترین بخش عرفان است و فلسفه‌ی انجام آن مربوط می‌شود به تمایلات گوناگون بشر از جمله بازگشت به سرزمین نور و کسب زندگی جاودان که در عرفان اسلامی "بقا" خوانده می‌شود. در پی هبوط انسان، آن چه را "قوس نزولی" می‌نامند، به اتمام رسیده و انسان، به عنوان تنها موجودی که توانمندی صعود و بازگشت به شهر حقیقی را دارد، می‌بایست "قوس صعودی" را به سمت شهر جان، طی کند. سالک در مسیر سلوک، انواری را مشاهده می‌کند که گاه قابل دسته‌بندی است و گاه فاقد معیار مشخصی برای این کار؛ به عنوان مثال تعدد عناوین این نورها و همچنین جابجایی آن‌ها در طول تقسیم‌بندی‌های ارائه شده، عمده‌ترین مانع انجام این فرآیند، محسوب می‌شود. در این پژوهش که به شیوه­ی توصیفی-تحلیلی انجام شده است، نویسنده به بررسی تمثیل‌های نور در عرفان اسلامی پرداخته‌ و نتیجه‌ حاصل شده این بود که همه­ی این تقسیم­بندی‌ها ریشه در گرایش عرفا به نمادپردازی و تمثیل­گرایی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تابوشکنی در متون عرفانی

When studying mystical texts, the reader finds out that along with mystic's loving relationship with God, which is characterized by resort, absorption, submission and, finally, destruction, there is another relationship, which appears to be irrespective of the holy and unholy sanctum. Coexistence of these two opposites confuses readers of mystical texts. Investigating the quotes and actions of ...

full text

بازتاب نور نجس یا خیالات نادرست مدعیان سلوک در متون عرفانی تا قرن ششم

The Holly Qurān, according to mystics’ conviction is not only the most important source of gaining knowledge in the Islamic mysticism field but also an authentic criteria for separation between truth from illusion. Infered from mystical texts, there are two groups of wayfarers of the Path who, because of their false understanding of Qurānic meaning and learnings, have fallen into prey of va...

full text

حدیث قبا در متون عرفانی

از آنجا که قرآن و احادیث نبوی دو خاستگاه اصیل معارف عرفان اسلامی هستند، اهل طریقت برای دست­یافتن به مطالب بلند، در باطن آن‌ها غور کرده­اند و افزون بر آن دو، با تأمل در احادیث قدسی منقول از نبی اکرم (ص) به معارف والایی دست یافته‌اند. یکی از آن احادیث، حدیث قدسی قبا است. در متون عرفانی به روایت از پیامبر روایت شده است: «اولیائی تحت قبائی لایعرفهم غیری.» از آن رهگذر که نسبت­دادن حدیث به پیامبر (ص)...

full text

نور سیاه در ادب عرفانی

در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مفهوم و کاربردهای تعبیر نور سیاه در ادب عرفانی پرداخته می شود. قلمرو این پژوهش شامل ادبیات عرفانی پارسی و نیز متون عرفانی عربی می شود. در این متون به دو کاربرد متفاوت و شاید متضاد از تعبیر «نور سیاه» بر می‌خوریم: یکی نور ذات الهی و دیگری نور ابلیس. بیشتر موارد کاربرد این تعبیر را در مفاهیمی مرتبط با معنای نخست شاهد هستیم. برای سیاهی یا تاریکی نور ذات د...

full text

سیر عرفانی قرب در متون عرفانی تا سده هفتم هجری

احوال عرفانی یکی از مباحث مهم و مشروح عرفان و تصوّف اسلامی، به شمار می‌آید. سالک در مسیر سلوک خود برای وصول به کمال، باید نفس را از هواهای نفسانی پاک کند، بدین منظور کسب مقامات عرفانی باعث صاف شدن اندرون سالک می‌گردد و در نتیجه او آمادگی و شایستگی کامل پیدا می‌کند تا احوال عرفانی بر او وارد شود. «قرب» یکی از مهم‌ترین احوال عرفانی است که علاوه بر جایگاه والای آن در قرآن کریم، از اهمیت و ارزش بسیا...

full text

نشانه‌شناسی تجربه‌های دینی در متون نثر عرفانی

نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایت‌های عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایت‌های سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف‌المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا نشانه‌شناسی شده است. یکی از شیوه‌های کارآمد نشانه‌شناسیِ متناسب با روایت‌های عرفانی، روش چارلز پیرس است. با توجّه به اهمّیّتی که پیرس برای تعبیر و تفسیر قائل است و بر کارکرد ارجاعی نشانه‌ها تأکید می‌کند، نش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 42

pages  113- 129

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023