نقش گردش وردسپهر زیرین پُرفشار عربستان در بارش ایران

Authors

  • مهناز جعفری دانشجوی دکترای آب‏ و هواشناسی سینوپتیک، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

تغییرات الگوهای گردش جوی به تغییر رژیم بارش منجر می‏شود و ره‏آورد آن تنوع آب‌وهوایی، همچون ترسالی‏ها و خشک‌سالی‏ها، است. بنابراین، با توجه به اینکه یکی از پارامترهای مهم در شرایط پیش‌گفته نایکنواختی در انتقال و تزریق رطوبت به سامانه‏های باران‏زای ایران است، در این پژوهش‌ـ با رویکرد انتقال رطوبت در ایجاد بارش، با بهره‏گیری از داده‏های ساعتی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 ه.پ در دورة زمانی (2000 ـ 2010)، با تفکیک مکانی 1×1 درجة قوسی مرکز پیش‏بینی‏های میان‏مدت اروپا (ECMWF)، و با استفاده از تحلیل خوشه‏ای به روش همبستگی‌ـ چگونگی رفتار مکانی پُرارتفاع عربستان در انتقال رطوبت بررسی شد؛ سرانجام، پنج الگوی بزرگ گردشی به‌دست آمد. نتایج نشان داد رفتار مکانی-زمانی پُرارتفاع عربستان، همچون جابه‌جایی شرقی- غربی، شمالی- جنوبی، و حتی کشیدگی هستة مرکزی آن، در تزریق و انتقال رطوبت و به‌تبع آن بارش بر روی ایران نقش بسزایی دارد. همچنین، توزیع مکانی بارش در سطح ایران به موقعیت مکانی، شکل، و پهنة گردشی این پُرارتفاع بستگی دارد. به‌ طور کلی، پُرارتفاع عربستان در فصول سرد، با ایجاد جریان‏های جنوب- جنوب ‏غربی، تأثیر فراوانی در رطوبت و بارش در ایران دارد. فراوانی بالا (کم) وقوع سالانة الگوی نوع دوم این پُرفشار همراه با بارش زیاد (کم) دریافتی ایران بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش جابه جایی مکانی پُرفشار عربستان و رودباد جنب‏ حاره‏ ای در الگوهای همدیدی و ترمودینامیکی ترسالی‏ های شدید جنوب و جنوب‏ غرب ایران

اگرچه بارش در هر اقلیمی از اهمیت اساسی برخوردار است، در اقلیم‏های خشک نقشی حیاتی در زندگی انسان‏ها پیدا می‏کند. نوار جنوبی کشور ایران در هم‏جواری دو سامانة اقلیمی مهم قرار دارد که آرایش مکانی و ساختار دینامیکی آن‏ها الگو، شدت، و گسترة بارش‏ها را تعیین می‏کند. بررسی انجام‏شده بر روی نقشة ترازهای زیرین، میانی، و بالایی وردسپهر به ‏صورت چشمی و استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که در همة ‏روزهای بارش...

full text

اثر موقعیت استقرار پرفشار جنب حاره‌ای عربستان بر سامانه‌های بارشی در جنوب و جنوب غرب ایران

پرفشارهای جنب حاره‌ای یکی از عناصر اصلی در استخوان‌بندی گردش عمومی جو است. جابه‌جایی سالانة این پرفشارها اثر بسیار مهمی بر پراکنش و توزیع زمانی و مکانی بارش و دما در پهنة بزرگی از سیارة زمین دارد. این کمربند پرفشاری که تعیین‌کنندة کمربند خشک سیارة زمین است، به‌صورت سلول‌های منفردی که مکان‌گزینی آنها ارتباط نزدیکی با امواج بزرگ‌مقیاس بادهای غربی و شرایط توپوگرافی و پراکنش آب‌ها و خشکی‌ها دارد‌، ...

full text

اثر بازه‌های نوسان سالانه کمربند پرفشار جنب حاره و پرفشار سیبری بر چرخندزایی مدیترانه و بارش ایران

دراین پژوهش اثر نوسان سالانه کمربند پرفشار جنب حاره (آزورز) در منطقه شرق مدیترانه و زبانه پرفشار سیبری در ایران بر چرخندزایی دریای مدیترانه و بارش ایران در دوره 1960 تا 2002 بررسی شده است. نتایج بررسی تغییرات بازه‌های نوسان سالانه کمربند پرفشار جنب حاره در شرق مدیترانه و سیبری و ارتباط آن‌ها با بارش سالانه چند ایستگاه همدیدی در کشور نشان می‌دهد که بین بازه نوسان سالانه کمربند پرفشار جنب حاره در...

full text

نقش پرفشار سیبری در پراکنش دماهای کمینه روزانه ایران

  در این پژوهش، تغییرات زمانی پرفشار سیبری ( SH ) در تراز Slp با استفاده از داده‌های روزانه فشار تراز دریا در ساعت GMT 12 پایگاه داده‌ ( NCEP/NCAR ) و با تفکیک مکانی 5/2×5/2 درجه قوسی در یک دوره زمانی 55 ساله شامل 20089 روز از اول ژانویه سال 1951 (یازدهم دی‌ماه 1329) تا 31 دسامبر سال 2005 (دهم دی‌ماه 1384) بررسی شد. بدین منظور با انتخاب چارچوب پوش مناسب، میانگین فشار تراز دریا برای هر یک از روز...

full text

شناسایی و شبیه‌سازی امواج گرانی‌- لختی در وردسپهر زیرین روی تهران در دوره 2015-1961

امواج گرانی‌- لختی، از جمله عواملی هستند که میدان‌های هواشناختی را تحت­تأثیر خود قرار می‌دهند و  با انتقال تکانه، انرژی و جرم سبب ایجاد پریشیدگی در میدان­های باد، دما و فشار می­شوند. بنابراین شناخت چشمه­های تولید این امواج و بررسی ویژگی­های آنها بسیار حائز اهمیت است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعه­ای برای شناسایی امواج گرانی‌- لختی  در یک دوره اقلیمی روی تهران صورت نگرفته است، در این پژوهش به ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 4

pages  569- 587

publication date 2016-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023