نقش ویژگی‌های رده‌شناختی ساخت موصولی در تعیین ترتیب سازه‌ای فارسی

پژوهش حاضر به دنبال دست‌یابی به دو هدف است؛ نخست ارزیابی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های رده‌شناسانه است لحاظ ترتیب سازه‌ای است. براین اساس در بخش نخست به بررسی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های کاربردشناختی و نحوی پرداخته شده است. نتایج این بخش نشان می‌دهد در فارسی هر دو ساخت موصولی هسته‌دار و بدون هسته وجود دارد اما بسامد کاربرد ساخت‌های موصولی هسته‌دار بالاتر است؛ هستۀ ساخت موصولی فارسی همیشه خارج از بند قرار می‌گیرد و بند توصیف‌گر درون بند اصلی درونه می‌شود؛ با توجه به اینکه این بندها در فارسی تنها پس از اسم ظاهر می‌شوند، از میان پنج جهانیِ ممکن در این مورد فارسی تنها حالت پس‌اسمی را دارد. همچنین، نتایج پژوهش حاکی از آن است که از میان چهار شیوۀ جهانیِ خلاء، ضمیر ابقایی، ساخت ضمیر موصولی و گروه اسمی کامل برای موصولی‌سازی، زبان فارسی تنها از دو شیوۀ اول به طور متفاوتی استفاده می-کند. در بخش دوم پژوهش پس از معرفی نقش ساخت موصولی در تعیین ترتیب سازه‌ای از جانب رده‌شناسان مختلف به بررسی ویژگی‌های ساخت موصولی فارسی برای پیش‌بینی ردۀ زبانی آن پرداخته شده است. نتایج این بخش نشان می‌دهد فارسی برمبنای نتایج گرین‌برگ(1963)، لمان (1973) و ونمان (1974) در این مورد رفتاری شبیه به زبان‌های svo دارد در حالی که ساخت موصولی فارسی براساس نتایج درایر (2005) نشان می‌دهد که در فارسی امکان وجود هر دو ساخت sov و svo وجود دارد.