نقش نهاد بروکراتیک آموزش مدرسه‌ایِ عصر رضاشاه در مشروعیت یابی ساختار میدان تئاتر نوین ایران

Authors

  • بهروز محمودی بختیاری دانشیار گروه هنرهای نمایشی، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • سعید اسدی دانش ‏آموختۀ دکتری تئاتر، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • فریندخت زاهدی دانشیار گروه هنرهای نمایشی، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

یکی از مهم‏ترین تاکتیک‏های حکومت رضاشاه، در سامان‏دهی فرهنگی، ایجاد نهاد رسمی و بوروکراتیک راهبری تولیدات هنری و نظارت بر آن بود. این نهاد‏ـ در ادامة راهبرد تکوین جامعۀ نوسازی‏شده بر پایة ناسیونالیسم مدرنیستی مطلقه و اقتدارگرایی مرکزگرایانه‏ـ بر دو رکن ارتش و بوروکراسی استوار بود. میدان تازه‏تأسیس و رو به مشروعیت تئاتر نوین ایران نیز تحت نظارت این نهاد قرار گرفت؛ یکی از نشانه‏های مهم این امر سامان‏دهی آموزش مدرسه‏ای تئاتر برای پرورش هنرمندان در راستای سیاست فرهنگی سازمان پرورش افکار بود. در این مطالعه، ضمن بررسی زمینه‏های شکل‏گیری سیاست فرهنگی عصر یادشده، فرایند ایجاد آموزش مدرسه‏ای تئاتر و چگونگی اکتساب سرمایة تحصیلی برای افزایش سرمایة فرهنگی کنشگران تئاتر بررسی می‏شود. از نتایج این امر می‏توان کوشش حاکمیت برای کنترل نیروهای مرکزگریزی را برشمرد که در دنیای هنر تئاتر گرد می‏آمدند و حاشیۀ مقاومی را در برابر مرکزیت خودکامه شکل می‏دادند. نکتة دیگر، پرورش نسل تازه‏ای از کنشگران تئاتری است که، نسبت به پیشروان قدیم میدان تئاتر، حائز منش متفاوتی بودند و تئاتر را به سوی خصلت‏های زیبایی‏شناختی پیش می‏بردند. همچنین، تغییر در میزان و نوع سرمایة فرهنگی موجب پرورش کنشگرانی شد که از کنش عمدتاً سیاسی به کنش عمدتاً زیباشناختی در تولید آثار خود سوق یافتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش آلمانی‌ها در تأسیس راه‌آهن در ایران عصر رضاشاه

هدف: مرور تلاش دولت آلمان در ساخت راه‌آهن در ایران عصر قاجار و نقش شرکت‌های آلمانی در ساختن راه‌آهن سراسری ایران در دورۀ رضاشاه و تأمین ملزومات آن. روش/رویکرد پژوهش: داده‌ها از اسناد آرشیوی ایران، منابع کتابخانه‌ای فارسی، انگلیسی، آلمانی و دانمارکی استخراج شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: باوجود سربرآوردن آلمان‌ها در سپهر سیاست ایران در نیمۀ د...

full text

تحلیل چگونگی شکل گیری میدان تئاتر نوین عصر مشروطه ایران ( با تکیه بر وضعیت تئاتر کشور بین سال های 1280 تا 1300 شمسی بر اساس آراء پیر بوردیو)

چگونگی شکلگیری و ساختار یافتن میدان تئاتر نوین عصر مشروطۀ ایران، قطبهای تئاتری این دوره و تکوین زیر میدانهای آن، زمینۀ مورد بحث این پژوهش میباشد. تئاتر نوین ایران کمی پیش از آغاز مشروطیت بین سالهای 1280 تا 1300 به مثابۀ یک میدان شکل پیدا کرد. این فرایند حاصل تغییر در نظام سرمایه و عادتوارههای کنشگران آن بود که با ایجاد بدعت در سبکها و فرمهای متداول نمایش این دوره، خواهان استفاده از تئاتر نوین ب...

full text

واکنش اهالی کردستان به گسترش آموزش نوین در دوره رضاشاه

جایگاه و ظرفیت بالای نهاد آموزش رسمی در پروژه‌ی ملّت‌سازی باعث شد تا در دوران رضاشاه، دولت نگاه ویژه‌ای به توسعه‌ی معارف داشته باشد، از آنجا که یکی از رسالتهای اصلی این نهاد تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان اساسی ملّی‌گرایی و تحکیم وحدت ملّی بود، گسترش و تأسیس مؤسسات معارفی در مناطق عشایری و قوم‌نشین اهمیّت دو چندانی داشت. هدف این پژوهش آگاهی از چرایی و چگونگی واکنش اهالی کردستان نسبت...

full text

روند آموزش زنان از آغاز نوگرایی تا پایان عصر رضاشاه

روند آموزش مدرن زنان مسیری پرپیچ و خم، طولانی و با دشواری ها و مبارزه هایفراوان بود . ا ز آنجایی که ورود هر کالا یا پدیده نوین غربی به کشور با موانعی روبرو بود ومخالفان و موافقانی داشت، نیروهای پیشرو برای کاهش شکاف بین فضای سنتی و مدرن وجلوگیری از مقاومت های ذهنی مقابله با پدیده های نو، راهکارهایی به کار می بستند که درقالب شکل و محتوا بازتاب می یافت . آموزش زنان در سه موج تحول پیش از مشروطه ازا...

full text

بررسی تحول و توسعه آموزش عالی در ایران عصر رضاشاه

تأسیس سلسله ی پهلوی ( 1304-1320) و روی کار آمدن رضاشاه را باید سر آغاز فصل جدیدی در عرصه ی آموزش عالی به شمار آورد. این دوره به علّت بروز تحوّلات و دگرگونی های گسترده در ساختار اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی ایران و به جهت بهره وری از دستاوردهای تمدنی مغرب زمین نقش و اهمیّت ویژه ای را در تاریخ ایران ایفاء نموده است. در زمینه ی آموزش عالی نیز همگام با سایر دگرگونی ها، اقداماتی صورت پذیرفت....

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 2

pages  125- 135

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023