نقش دیپلماسی پیشگیرانه در کنترل بین المللی تسلیحات و پیشبرد صلح

در حالی که در نظامات و دکترین حقوقی و سیاسی بین‌المللی تاکید زیادی بر قراردادها و عرف‌های بین‌المللی به منظور کنترل بین‌المللی تسلیحات و پیشبرد صلح می‌شود، اما از آغاز هزاره سوم نقش دیپلماسی پیشگیرانه به وضوح از اهمیت بیشتری در این راستا برخوردار شده است و دیپلماسی پیشگیرانه به عنوان اصلی‌ترین نمود دیپلماسی در عصر حاضر در حقوق و روابط بین‌الملل مطرح است. لذا مقاله حاضر با استناد به اسناد بین‌المللی به ویژه در سطح سازمان ملل متحد، در صدد پاسخ گویی به این سوال است که ظرفیت‌های دیپلماسی پیشگیرانه در کنترل بین‌المللی تسلیحات چیست و مکانیزم‌ها و راهکارهای‌های آن برای پیشبرد صلح کدام‌اند. در پاسخ به این سوال، استدلال اصلی مقاله آن است که نقش دیپلماسی پیشگیرانه در کنترل بین‌المللی تسلیحات در سه مقطع زمان صلح، بحران و وقوع مخاصمات مسلحانه قابلیت ارزیابی دارد. در زمان صلح، بر کارکردهای دیپلماسی پیشگیرانه در زمینه اعتمادسازی، نهادسازی و هشدار اولیه، در زمان بحران بر حقیقت‌یابی، مدیریت بحران و استقرار پیشگیرانه نیروها و در زمان مخاصمات مسلحانه بر خلع سلاح طرفین مخاصمه و نابودی تسلیحات آنها و ترمیم اقتصاد کشور یا منطقه آسیب دیده جهت پیشگیری از ورود مجدد به مخاصمات مسلحانه و بکارگیری فزآینده تسلیحات تاکید می‌گردد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی