نقش دسترسی به سوخت جایگزین در تغییر الگوی مصرف انرژی خانگی روستائیان جنگلی زاگرس

پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی نقش دسترسی به سوخت‌های جایگزین (نفت سفید، گاز مایع و گاز طبیعی) در تغییر الگوی مصرف انرژی خانگی روستائیان جنگل‌نشین شهرستان خرم‌آباد در استان لرستان انجام گرفت. این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل ساکنان سه روستای جنگلی با الگوی مصرف انرژی متفاوت بود. روستای ملیم‌دول فاقد سوخت جایگزین هیزم، روستای چناربگالی دارای نفت سفید و گاز مایع و روستای ‌گوشه‌شهنشاه دارای گاز طبیعی لوله‌کشی‌شده بود. نمونه‌ها شامل 146 خانوار از سه روستا بودند که به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش برای جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه ساختاریافته بود. روایی محتوایی پرسش‌نامه ازطریق نظر استادان دانشگاه و پژوهشگران تأیید شد. نتایج در روستای فاقد جایگاه نفت سفید و گاز مایع نشان داد که چوب هیزمی، سوخت اصلی مورداستفاده در این روستا بود. به‌طوری‌که این سوخت، 3/92 درصد از کل انرژی مصرفی سالانه خانوار (7/10865 کیلوگرم زغال‌سنگ استاندارد) را شامل می‌شد. در روستای دارای جایگاه نفت سفید و گاز مایع، روستائیان به‌صورت ترکیبی از سوخت‌های فسیلی و هیزم استفاده می‌‌کردند، بااین‌حال مصرف چوب هیزمی، 6/72 درصد از کل انرژی مصرفی سالانه خانوار (8/6328 کیلوگرم زغال‌سنگ استاندارد) را تشکیل می‌‌داد، اما گاز طبیعی در روستای گازرسانی‌شده، سوخت عمده مصرفی خانوارها بود. این سوخت 2/68 درصد از کل انرژی مصرفی سالانه خانوار (4/2579 کیلوگرم زغال‌سنگ استاندارد) در روستای مذکور را شامل می‌شد. نتایج کلی پژوهش پیش‌رو نشان داد که گازرسانی با گاز طبیعی به روستاهای جنگلی علاوه‌بر اینکه به‌شکل مؤثرتری مصرف چوب هیزمی را کاهش می‌دهد، از بهره‌وری بیشتری برخوردار است و مصرف سالانه انرژی را نیز کم می‌کند.