نقش خیر و شر در شخصیت‌های آثار حسین قوللر آقاسی

حسین قوللر آقاسی با احترام به ‌باورهای مردم، تأکید بر جنبه‌های اخلاقی خیر و شر و حفظ سجایای انسانی متأثر از حوادث عاشورایی، زندگی ائمۀ‌ اطهار(ع)، داستان‌های شاهنامۀ ‌فردوسی، و توصیف مفاهیم‌ معنوی، با بیانی‌ ساده، رسا و نمادین، ضمن جانبداری از نیروهای خیر و با تلفیق جنبه‌های عینی‌ و ذهنی‌، آثار ماندگار و باارزشی را خلق‌ کرده ‌است. در این مقاله، با هدف شناخت قراردادهای تصویری شخصیت‌های آثار او بر مبنای خیر و شر، پس ‌از آشنایی اجمالی با نقاشی قهوه‌خانه‌ای، به ‌خصوصیات ‌کلی و ویژگی‌های آثار قوللر آقاسی پرداخته‌ شده، و با کمک تصاویر و جداول‌، چگونگی حضور عناصر خیر و شر در آثارش بررسی ‌شده ‌است. پژوهش حاضر از روش تحلیلی‌‌توصیفی بهره‌ برده و روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای بوده‌است.  توسط قراردادهای تصویری مشخصی که در اکثر تابلوها مشاهده می‌شود، تفاوت میان عناصر خیر و شر و عاقبت آنان آشکار می‌شود. مثلاً عناصر تصویری مختلفی شمایل نیروهای خیر و شر را از هم مجزا می‌کند. در بیان شخصیت ائمۀ اطهار و قهرمانان، مواردی همچون در نظر گرفتن جایگاه ویژه برای آن‌ها، طراحی چهره‌ای آرام و متین و استفاده از رنگ‌هایی با ویژگی‌های مثبت استفاده شده است و در شخصیت‌های منفی تغییر شکل اغراق‌آمیز چهره و استفاده از رنگ‌هایی با خصوصیاتی نسبتاً منفی و نمایش عاقبت فلاکت‌بار آن‌ها استفاده شده است.  تقابل نیروهای منفی و مثبت در نقاشی آقاسی، علاوه بر تضاد موضوعی، نمود تصویری هم یافتهاست. تمام موجودات، قهرمانان و نیز دشمنانشان، نقش «زیبایی» را بازی ‌می‌کنند، چرا که در قصۀ هستی، واژگانی جز زیبایی به ‌‌کار نرفته ‌است.