نقش تهاتر بر سقوط حق مطالبه و وصول وجه ضمانت‌نامه‌های بانکی

ضمانت‌نامۀ بانکی یکی از کارامدترین ابزارهای مالی است. دلیل اهمیت نقش آن در روند انعقاد قراردادها و انجام معاملات، مستقل بودن آن از قرارداد پایه فی‌مابین ضمانت‌خواه و ذی‌نفع، و قرارداد صدور ضمانت‌نامه میان ضامن و ضمانت‌خواه است.  با توجه به همین ویژگی استقلال ضمانت‌نامه درصورتی‌که مضمون‌عنه از تعهدات خود به موجب قرارداد پایه قصور کند، ذی‌نفع بدون نیاز به اثبات آن قصور می‌تواند وجه ضمانت‌نامه را مطالبه کند. در جریان مطالبۀ وجه از جانب ذی‌نفع، ممکن است به‌منظور توجیه منع و عدم پرداخت وجه ضمانت‌نامه به‌ترتیب ضمانت‌خواه و ضامن به تهاتر استناد کنند. نظر به روابط مذکور فی‌مابین ضمانت‌خواه و ذی‌نفع، ضامن و ضمانت‌خواه، ضامن و ذی‌نفع و نهاد تهاتر که از اطالۀ روند پرداخت‌های متقابل جلوگیری می‌کند، باید دید که در کدام رابطه می‌توان در مقابل ذی‌نفع به تهاتر استناد کرد؟ با توجه به مفهوم استقلال ضمانت‌نامه، درصورتی‌که شرط خلاف آن نشده باشد، تنها ضامن می‌تواند در خصوص مطالبات متقابل خود از ذی‌نفع و بدهی که بابت پرداخت وجه ضمانت‌نامه به وی دارد به تهاتر استناد کند و از تعهد پرداخت به موجب ضمانت‌نامه بری گردد. همین رویکرد در مقررات بین‌المللی و داخلی نیز اتخاذ شده است.