نقش برداشت های نخبگان در تنش میان ایران و عربستان سعودی

تنش در روابط ایران و عربستان به اوج خود رسیده است. گروهی از صاحب‌نظران دلیل اصلی این منازعه را عوامل ایدئولوژیک و گروهی دیگر عوامل ژئوپلتیک می­پندارند. دیدگاه ترکیبی دیگری نیز وجود دارد که هر دو عامل را در کنار هم، دلیل تشدید منازعه در روابط دو کشور می‌داند. موضوعی که توجه چندانی در پژوهش­ها به آن نشده، عامل برداشت‌ها و نظام ادراکی نخبگان در روابط دو کشور و نقش آن در تشدید تنش‌هاست. نوآوری این پژوهش، پرداختن به نقش برداشت‌ها در روابط دو کشور بوده و دنبال پاسخ دادن به این سوال بود که برداشت‌های نخبگان ایرانی در روابط بین ایران و عربستان چه تأثیری گذاشته­اند؟ در این راستا، از مدل‌های نظری نظریه‌پردازانی هم­چون رابرت جرویس، جک لوی و آرتور استاین استفاده شد. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بود. از این روش برای بررسی دیدگاه‌های نخبگان سیاسی و نظامی ایران نسبت به طرف مقابل و برداشت­ها و سوءبرداشت‌های احتمالی آنها بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند که برداشت‌های نخبگان سیاسی و نظامی ایران در روابط میان ایران و عربستان در چند حوزه تأثیرگذار و قابل توجه بوده و به تشدید تنش­ها کمک کرده­اند: 1) برداشت­ها از توانمندی‌های خود و دشمن، شامل: اغراق در برآوردِ توانمندی نظامی خود و ناچیز شمردن توانمندی نظامی دشمن؛ 2) برداشت­ها از برداشت‌های دشمن: اغراق در دشمنیِ دشمن؛ و 3) برداشت‌ از نیت‌ها و رفتارهای احتمالی کشورهای ثالث. در ادامه­ مقاله، ضمن بررسی این موارد، به شرایط کاهش آثار این برداشت‌ها و افزایش احتمال بهبود روابط دو کشور پرداخته شده است