نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین مفهوم «جمهوری اسلامی»

Authors

  • محمد جواد اسماعیلی استادیار دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، تهران، ایران
Abstract:

این مقاله در چهارچوب مطالعات تحلیل گفتمانی به نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال «جمهوری اسلامی» در معنای مورد نظر گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد. پروبلماتیکِ نوشتار حاضر، بررسی نقش‌ متفکری است که فاقد راهبرد سیاسی در عرصه انقلاب بوده است. ذیل این مسئله، به دو پرسش اصلی پرداخته‌شده است: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال جمهوری اسلامی در معنای موردنظر گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ 2. سازوکارهای اجتماعیِ پیوند اندیشة علامه طباطبایی با گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ پژوهش حاضر با استفاده از فن «تحلیل مضمون» به شناسایی کلمات تکراری، مکنون و کلیدی در متون مربوط به اندیشه علامه طباطبایی و گفتمان انقلاب اسلامی مبادرت می‌کند و نشان می‌دهد علامه در چهارچوب نظری اعتباریات، بنیان‌های فلسفیِ طرح «جمهوری اسلامی» را پی ریخته است. اندیشه علامه طباطبایی از مجرای سازوکارهای اجتماعی همچون «حلقه‌های فکری»، «تعاملات بین نسلی»، «اجتماعات گفتمانی» و «ژانر نوشتاری و گفتاری» با گفتمان انقلاب اسلامی نیز پیوند پیداکرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مساله‌گی جنسیت در اندیشه علامه طباطبایی

تفکیک «جنس» و «جنسیت» از مبنایی‌ترین انگاره‌های فمینیستی تلقی شده است. فمینیست‌ها بر این اساس، ادعای برساخت‌بودن بسیاری از ویژگی‌های زنانه را که طبیعی تلقی می‌شدند، مطرح نموده و نظریه‌های انتقادی و هنجارین خود را در راستای رفع فروتری زنان، پایه‌گذاری می‌کنند. بر این اساس، برخی برنامه‌ریزان حوزه مطالعات زنان ایران، در مورد اندیشمندانی مانند علامه طباطباییره ادعا می‌کنند که؛ چون جنسیت مسئله مدنظر...

full text

مبانی نظری و مفهوم انسان معنوی در اندیشه ابن‌سینا و علامه طباطبایی

انسان در دنیای معاصر، نیازمند تدوین الگو و سبک معناداری از زندگی است تا با رصد نقطه تعالی و کمال، بر محور آن حرکت کند و به مسیر هدایت رهنمون شود. رسیدن به چنین گونه‌ای از زندگی که بسیاری از انسان‌شناسان و فیلسوفان الهی و حتی غیر الهی بر ضرورت آن تأکید کرده‌اند، نیازمند ارائه الگوی شایسته‌ای از شخصیت انسان به نام «انسان معنوی» است. پژوهش حاضر به تبیین و تحلیل دیدگاه‌های دو اندیشمند و فیلسوف اسلا...

full text

علامه طباطبایی و تکوین دال آزادی در گفتمان انقلاب اسلامی 57 ایران

این مقاله برای نخستین‌بار، با استفاده از رهیافت تحلیل گفتمان به نقش علامه طباطبایی در تکوین دال «آزادی» در معنای مورد نظرِ گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد و کوشش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال آزادی در گفتمان انقلاب اسلامی 57 ایران چیست؟ 2. سازوکار‌های اجتماعی انتشار اندیشه‌ علامه طباطبایی در پیوند با تکوین گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ تحقیق حاضر نش...

full text

اندیشه سیاسی علامه طباطبایی

آن‏گونه که از آثار علامه طباطبایی مشهود است، وی دو مشکل اساسی را در جامعه ایرانی روزگار خویش در رأس دیگر مسائل می‏دید. اولین مشکل این بود که حکومتهای موجود در تاریخ این مرزوبوم از این که دین، مباحث اجتماعی و سیاسی را در بین مردم مطرح کند پرهیز داشته به هر طریق ممکن با این کار مقابله می‏کرده‏اند. مسأله دوم این‏که جامعه آن روز، جامعه‏ای غربزده و مقلد غرب بوده است. علامه این دو مسأله را به‏روشنی و...

full text

گستره مفهوم «جهاد به مثابه قتال» در اندیشه سید قطب و علامه طباطبایی

ابلاغ وحی و دعوت به پذیرش آن، دو محور اصلی وظیفه انبیاء است. در باره تمسک پیامبران به جهاد در راستای انجام وظیفه خود، دو دسته آیه وجود دارد؛ دسته‌ای به مبارزه و جهاد ابتدایی دعوت می‌کند و دسته‌ای دیگر عدم اکراه و پذیرش دین توسط مخالفان را توصیه می‌نماید. مفسران در حل تعارض آیات جهاد پاسخ‌های متفاوتی داده‌اند. مقاله حاضر به‌دنبال توصیف، تبیین و تحلیل انتقادی آراء دو مفسر معاصر سید قطب و علامه طب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 81

pages  27- 53

publication date 2019-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023