نقد پیش‌فرض‌های معرفت‌شناختی خانواده‌درمانگران پسا‌مدرن بر اساس اندیشه علامه طباطبایی(ره)

نسبت فلسفه به‌ویژه معرفت‌شناسی با علوم از مسائل مهم در هر علمی است. هدف این پژوهش گشودن باب گفت‌وگو در زمینۀ خانواده‌درمانی بر اساس فرهنگ اسلامی از رهگذر بررسی پیش‌فرض‌های معرفت‌شناختی پسامدرن و نقد آن از نگاه علامه طباطبایی در این حوزه است. روش این پژوهش بنیادی، توصیفی – تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی است. پنج مبنای معرفتی پسامدرنیسم، یعنی نفی عینیت‌گرایی، ضدیت با سوبژکتیویسم، گسست تاریخی، نفی فراروایت‌ها و اصالت زبان از نگاه علامه طباطبایی مردود است. خانواده‌درمانی مبتنی بر معرفت‌شناسی پسامدرن با نفی حقیقت خانواده و نیز نفی اطلاق صدق و کذب به قضایای مربوط به خانواده معتقد است با گفت‌وگو در خانواده، حقیقت و معنا ایجاد می‌شود. بنابراین درمانگر یک متخصص بیرون از خانواده نیست که با ارائۀ احکام کلی و الگو برای خانواده، به آسیب‌شناسی و درمان خانواده بپردازد. درحالی‌که خانواده‌درمانی مبتنی بر اندیشۀ علامه طباطبایی با اصولی مانند حقیقت فطری برای خانواده، هدف استکمالی برای فرد و نوع انسانی در فضای خانواده، قابلیت صدق و کذب قضایای مربوط به خانواده در راستای رسیدن به هدف کمال شخصی و نوعی، امکان دستیابی به قضایای حقیقی دربارۀ خانواده از طریق عقل، فطرت و وحی و نیز امکان ارائۀ الگو به خانواده‌ها از سوی درمانگر مشخص می‌شود. خانواده‌درمانگر باید با توجه به مبانی فکری و اعتقادی و فرهنگ بومی به آموزش خانواده، آسیب‌شناسی و درمان خانواده بپردازد.