نقد دیدگاه سنت‌گرایان در مورد سرآغاز هنر خوشنویسی اسلامی

author

Abstract:

سنت‌گرایان به عنوان اندیشه‌ای نوپا در عرصة تفکرات مابعدالطبیعی و فلسفی و عرفانی توانسته‌اند جایگاهی در میان اندیشة امروزمان کسب کنند؛ جایگاهی که سعی دارد تا در باب تمام مظاهر تمدن، داد سخن دهد و برآمده از احساسات است نه از تفکر و استدلال. هنر اسلامی و اقسام مختلف آن نظیر خوشنویسی، معماری، فلزکاری، صنایع‌دستی، نگارگری و حتی هنرهای نمایشی همچون تعزیه نیز در معرض تفسیر و بررسی سنت‌گرایان بوده است، به طوری که با پیوند هنر و تمدن اسلامیِ برآمده از قلب دین الهی، هنر تبدیل به مظهری تام از جلوة زیبایی الهی می‌شود. در این میان خوشنویسی نیز به عنوان یکی از اقسام اصلی هنر اسلامی که به تعبیر سنت‌گرایان هنر قدسی محسوب می‌شود، مورد توجه جدی بوده به طوری که سنت‌گرایانی همچون سید حسین نصر، تیتوس بورکهارت و سنت‌گرای شهیر معاصر، مارتین لینگز در باب سرآغاز تا سیر تحولات خوشنویسی اسلامی، داد سخن داده‌اند. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن بررسی دیدگاه سنت‌گرایان در خصوص علل پیدایش خوشنویسی، آنها را در بوتة نقد علمی بسنجیم و در این راه از مستندات تاریخی و همچنین تحلیل سخنان خود سنت‌گرایان در مورد خوشنویسی و همچنین دیگر مسایل مرتبط با هنر یا متافیزیک هنر، کمک گرفته‌ایم. در میان تمامی عللی که سنت‌گرایان برای سرآغاز هنر خوشنویسی نقل کردند، هیچ کدام از آزمون علمی سربلند بیرون نیامد، به طوری که همگی مورد انتقاد قرار گرفته و تمامی پنج منشأ که ایشان برای خوشنویسی اسلامی نقل کرده و مورد بررسی قرار داده‌اند، رد شد. نتیجة حاصل از این پژوهش آن است که دیدگاه سنت‌گرایان در مورد سرآغاز هنر خوشنویسی فاقد وجاهت علمی بوده و نمی‌تواند ذهن پژوهشگر پرسشگر را اقناع علمی کند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هنر خوشنویسی و تربیت اسلامی

این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی در جستجوی تربیت منبعث از مبانی اعتقادی و اسلامی است که از ملزومات فرهنگ اسلامی می‌باشد. هنر اسلامی به دلیل غنای فرهنگی و مذهبی بهترین شیوۀ استفاده از قابلیت‌های اخلاقی و معنوی می‌باشد. چنانچه­ ترویج و ارائه آداب و تربیت اخلاقی به گونه­ای که هم در تربیت هنرمند و هم در اشاعه آن در فرهنگ جامعه مؤثر باشد در تفکر و تمدن اسلامی امری ضروری بوده است. پرسش­های اصلی مقاله...

full text

سرآغاز تاریخ‌نگاری هنر اسلامی در بوتۀ استشراق، استعمار، مجموعه داری

عرصۀ تاریخ­نگاری و مطالعۀ هنر اسلامی حدود دو سدۀ پیش در مغرب­زمین نمایان شد. رویکردهای جدید تاریخ­نگاری و آشنایی با متون اسلامی، درک دستاوردهای تمدن اسلامی، از جمله هنر را ساده­تر کرد. اندکی بعد، گروهی از معماران به شوق دیدار بناهای کهن اسلامی راهی اسپانیا شدند. دست­اندازی استعماری یا روابط سیاسی قدرت­های غرب در سرزمین­های اسلامی، پای جهانگردان طراح و معمار را به این مناطق باز کرد. حاصل این سفر...

full text

بررسی جایگاه خوشنویسی و نقش آن در مبانی هنر اسلامی

هنر سنتی به تناسب اهداف و اصول خود، از ابزارهای خاصی برای بیان پیام خویش استفاده می-کند و آن ابزار بیانی بر سایر ابزارهایی که تا آن زمان مورد استفاده قرار گرفته است، تأثیر می گذارد. در دین اسلام چون یکی از تجلیات اصلی حقیقت الهی قرآن مجید است، بنابراین هنر خوشنویسی که جهت انتقال پیام الهی مورد استفاده قرار گرفته، از قداست و مرکزیتی خاص برخوردار است و از سوی دیگر نقش محوری در شکل دادن به مقول? ه...

بررسی جایگاه تاریخی و عرفانی امام علی (علیه‌السلام) در هنر خوشنویسی اسلامی

این نوشتار، در صدد بیان هستی، چیستی و چگونگی تجلّی جایگاه امام علی ع در هنر خوشنویسی، از منظر تاریخی و عرفانی است. از این رو ابتدا جایگاه تاریخی امام علی ع را با بررسی دوره پیدایش خوشنویسی اسلامی و اقلام رسم‌الخط عربی آغاز کرده و در ادامه به شواهدی از تجلی ارادت خوشنویسان به مقام ولایت علوی، در محتوای نوشتاری اعم از «حلیه نویسی»، «نقش مایه‌های کتیبه‌ها»، «جاندار نگاری‌ها» پرداخته و در آخر نشان م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 38

pages  61- 68

publication date 2016-04-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023