نقد داستان «پادشاه و کنیزک» مثنوی بر اساس نظریۀ روانکاوی فروید

تحلیل روانشناختی تیپ شخصیّتی «پادشاه» در داستان پادشاه و کنیزک مثنوی بر مبنای الگوی اناگرام

اناگرام یکی از الگوهای مهم شناخت شخصیّت در روانشناسی نوین است که با به‌کارگیری آن می‌توان نوع تیپ شخصیّتی هر فرد را از میان تیپ‌های نه‌گانه بازشناخت. مولوی در مثنوی همانند یک هنرمند سترگ به خلق شخصیّت‌ها پرداخته‌است و همچون روانشناسی چیره‌دست از لایه‌های درونی شخصیّت‌های داستان‌های خود آگاه است. یکی از داستان‌های مهم و برجستة ادبی ـ تعلیمی در مجموعة حکایت‌های دویست‌و‌چندگانة مثنوی، داستان «پادشاه و...

تحلیل کهن‌الگویی داستان پادشاه و کنیزک

داستان پادشاه و کنیزک آیینهٔ تمام‌نمای روایت‌های داستانی مثنوی است، روایتی که محل تجلی خاطرهٔ نژادی انسان (کهن‌الگوها) از نماد عشق در ناخودآگاه جمعی مولانا است. نماد عشق در داستان پادشاه و کنیزک، نیرویی است که معنای خودآگاهی، یعنی ادراک و صور مواد اولیه را فراهم می‌‌آورد تا پادشاه جان مولانا به یاری این نماد به فرایند فردیت برسد. در این جستار سعی بر آن است تا با بررسی عناصر روان‌شناسی تحلیلی یونگ...

تأملی تعلیمی- روان شناختی بر داستان پادشاه و کنیزک مثنوی در بستر قواعد ساختارگرایی

داستان، بازنمایی از زندگی انسانی است که خواننده تلاش می­کند؛ خود را در آن بیابد، خود را به آن برساند و یا خود را از آن دور سازد. در درون خود رمزها و رازهایی دارد که اگر خوب بازگشایی شود ترجمۀ هر کدام از آن­ها، زندگی بشریت را خوب معنی می­کند، و تعلیم هر یک، برگی بر باروری آن می­افزاید. این نوشته می­خواهد؛ داستان پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی را رمزگشایی کند. با استفاده از قواعد ساختار­گرایی آن را ب...

جستارهای روانشناختی در مثنوی معنوی مطالعه موردی داستان پادشاه و کنیزک

تحلیل کهن الگویی حکایت "پادشاه و کنیزک " مثنوی بر اساس دیدگاه یونگ

کهن نمونه اصطلاحی یونگی است برای محتویات ناآگاه جمعی؛ یعنی افکاری غریزی یا میلی که به سازمان­دهی تجربیات بنا بر الگوهای از پیش تعیین شده­ی فطری در انسان می پردازد. این تصاویر نخستین در طول روزگاران به اشکال گوناگون بروز کرده است ازجمله در قالب اسطوره و داستان چنانکه یونگ اسطوره­ها وافسانه­های پریان را تجلی کهن­ نمونه­ها می­داند. نمونه ی بارز این کهن­نمونه­ها را در ادب فارسی می توان در حکایت ها...

رویکردهای روان‌درمانبخش مولانا در حکایت پادشاه و کنیزک مثنوی

داستان‌های مثنوی معنوی به‌صورت چندبعدی بیان شده است؛ به‌گونه‌ای که یک داستان آن را از چندین بعد می‌توان تحلیل کرد. یکی از این داستان‌ها، حکایت مشهور پادشاه و کنیزک است. این داستان تاکنون از جوانب مختلفی مانند اخلاق پزشکی و عشق بررسی شده؛ اما به بعد مهم درمان روان‌شناسانة داستان کمتر توجه شده است. به همین سبب در این پژوهش، نگارندگان با بررسی داستان پادشاه و کنیزک، سعی کرده‌اند تا روش‌های درمان ک...