نقد تصوف در آثار صوفیان قبل و بعد از حملۀ مغول

Authors

  • مهدی رضائی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون
Abstract:

شکل­گیری جریان تصوف در قرن دوم هجری، از یک سو منشأ تحولات فراوانی در حوزه‌های مختلف اجتماعی شده و از سوی دیگر این جریان فکری، پذیرای اندیشه‌ها، سلیقه‌ها و برداشت­های گوناگون دینی شده است. این تأثیر و تأثرات سبب بروز درگیری و نزاع درونی جریان فکری تصوف شده است. در مراحل رشد و رونق تصوف، جوامع اسلامی درگیر حمله های بنیان‌کن مغول شدند که در همۀ سطوح فرهنگی و اقتصادی جامعه تأثیر نهاد و بی‌شک جریان فکری و اجتماعی تصوف نیز از این تأثیرات نمی­توانست برکنار بماند. در این پژوهش سعی شده نقدهایی که صوفیان سده­های پنجم و ششم – به‌عنوان سده‌های قبل از حملۀ مغول - و صوفیان سده‌های هشتم و نهم -که پس از ویرانی مغول قرار دارد - در آثار خود بر دیگر صوفیان روا داشته‌اند، استخراج و هر دوره با هم‌دیگر مقایسه شود تا بتوان از این میان به شناخت بهتر و بیشتری از جریان­های نابه‌هنجار تصوف قبل و بعد از حملۀ مغول دست یافت. در پایان نتیجه گرفته می‌شود، حملۀ مغول به شکل مستقیم بر دگرگونی­های صوفیانه و نقدهای درون‌مشربی آنان تأثیر نگذاشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تصوف و صوفیان آذربایجان مقارن حضور شاه اسماعیل صفوی

تصوف، با مجموعه‌ای از افکار، آداب و اعمال ویژه خود، که نوعی واکنش مذهبی نسبت به اوضاع سیاسی اجتماعی محسوب می‌شد، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، از فرهنگ معنوی طبقات جامعۀ اسلامی تأثیر پذیرفت و در قرن دهم هجری، موفق به احراز قدرت دنیوی شد؛ که مصداق بارز آن، ظهور خاندان صوفی مسلک صفوی در سپهر سیاسی ایران بود. دردوره‌ یاد شده، سیاست مبارزه با تسنن، رفتارهای غالیانۀ صوفیان مهاجم قزلباش،...

full text

بررسی تکاپوهای مشروعیت‌یابی اتابکان لر کوچک از حملۀ مغول تا تأسیس سلسله ایلخانی (616-656ق)

حمله مغول به ایران در سال 616ق و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه در 617ق به یکپارچگی سیاسی ایران در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد و دوره‌ای از بی‌ثباتی و رقابت‌های سیاسی را در پی آورد. بنابراین بخش‌های مختلف ایران تحت نفوذ حکومت‌های محلی قرار گرفت. حکومت اتابکان لر کوچک (580-1006ق) از جملۀ این حکومت‌های محلی است که در دوران ضعف سلجوقیان تشکیل شده بود. حد فاصل بین تهاجم مغول تا تشکیل سلسلة ایلخان...

full text

واکاوی نسبت سازماندهی فضایی شهر ری و راه‌های آن از آغاز اسلام تا پیش از حملۀ مغول

شهر ری در سده‌های متقدم تا میانی دورۀ اسلامی، از شهرهای مهم‌ و پررونق‌ جهانِ اسلام بوده است. عوامل متعددی بر این رونق و اهمیت اثرگذار بوده‌اند. بررسی مؤلفه‌های اثرگذار بر رونق راه‌های ری و واکاوی برهم‌کنش راه‌های ری و اقتصاد و سازمان‌دهی فضایی شهر ری، هدف اصلی این پژوهش است. به همین منظور، نخست علل اهمیت راه‌های ری طی سده‌های متقدم اسلامی تا زمان حملۀ مغولان با استفاده از متون تاریخی شناسایی شده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 1

pages  49- 66

publication date 2015-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023