نقدی بر کتاب حقیقة الحدیقة: گزینش و گزارش از تمام باب‌های حدیقة الحقیقة سنایی غزنوی

author

  • احمد بهنامی استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی. دکترای زبان و ادبیات فارسی
Abstract:

کتاب حقیقة الحدیقة: گزینش و گزارش از تمام باب‌های حدیقة الحقیقة سنایی غزنوی، تألیف حمیرا زمردی، به قصد فراهم آوردن منتخبی از حدیقة الحقیقة سنایی غزنوی، به همراه توضیحاتی فراهم آمده است. آیا این کتاب در رسیدن به هدف خود که آشنایی دانشجویان و خوانندگان ادبیات فارسی با این اثر بسیارمهم ادب فارسی است موفق بوده است؟ نویسنده مقاله حاضر برای بررسی این کتاب به منابعی نظیر فرهنگ‌های فارسی، اصل متن حدیقة الحقیقة، آن دسته از متون قدیمی فارسی که حکایات مشترک با متن حدیقه دارد، کتاب‌های تفسیر و حدیث مراجعه کرده است تا میزان درستی و نادرستی متن و تعلیقات این کتاب را مشخص سازد. در این ارزیابی ایرادات چندی به نظر رسیده است که می‌توان برخی از آنها را چنین برشمرد: اشتباهات چاپی، نگارشی و ویرایشی فراوان به این کتاب راه یافته است، نقل بسیاری از ابیات سنایی به درستی صورت نگرفته است، آیات و احادیث و عبارات عربی در تعلیقات اشتباه ضبط و ترجمه شده است، برای برخی از ابیات سنایی غزنوی معنی نادرست نوشته شده است، و بسیاری از نکات ادبی متن بدون توضیح باقی مانده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از زن ستیزی تا زن ستایی در حدیقة الحقیقة سنایی

به اعتبار پژوهش های گسترده و متقن بزرگان حوزه ی تحقیق ادب فارسی، حکیم سنایی غزنوی - شاعر بزرگ قرن پنجم - از جمله اولین کسانی است که اصطلاحات عاشقانه را با اصطلاحات صوفیانه بهم درآمیخته و طرحی نو درافکنده است. از دیگر سو در هر دو حوزه ی عشق و عرفان، زیبایی در اوج قرار دارد و چون زن نمود آشکارای زیبایی است لذا محبوب و معشوق همواره در شمایل زن تجلی یافته است؛ ازین جهت رویکرد سنایی به مقوله ی زن می...

full text

مقایسۀ محتوایی مرصاد العباد نجم‌الدین رازی و حدیقة ‌الحقیقۀ سنایی غزنوی بر مبنای نظریة ترامتنیت

امروزه گسترش تحقیقات و تعمق‌های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی زمینة مناسبی را برای پی‌گیری مطالعات تطبیقی و مقایسۀ آثار ادبی از جنبه‌های مختلف فراهم کرده است. این مقاله تلاشی است برای مقایسۀ محتوایی دو اثر ارزش‌مند در زمینۀ ادبیات عرفانی، یعنی حدیقة ‌الحقیقۀ سنایی غزنوی و مرصاد العباد نجم‌الدین رازی که عمدتاً بر مبنای دیدگاه «بینامتنیت» و نیز «ترامتنیت» صورت گرفته است. ترامتنیت، که نخستین‌...

full text

تصحیح بیت‌هایی از حدیقة سنایی

از میان آثار سنایی، مثنویِ حدیقةالحقیقه و شریعةالطّریقه اهمیت دارد و از دیر باز مورد توجّه سخنوران سده­های گوناگون قرار گرفته ­است. در این مثنوی انبوهی از آگاهی­های اجتماعی و فرهنگی و مذهبی با زبانی هنری و دارای گسترة واژگانیِ بسیار بیان شده­ و این در نتیجه متنی را فراهم آورده ­است که دریافتنش گاه به آسانی و برای همه ­کس ممکن نیست. با این ­همه، شماری از دشواری­های این کتاب مربوط به پیچیدگیِ سخن سنای...

full text

کاربردهای پرسش در حدیقة سنایی

حدیقةالحقیقه یکی از متون تعلیمی عرفان و تصوف به‌شمار می‌رود که گاه جنبة تعلیم در آن بر ذوق و خیال غلبه دارد و می‌توان آن را نوعی دایرةالمعارف عرفانی دانست. یکی از ابزارهای زبانی که خطیبان، شاعران و سخنوران در آثار تعلیمی برای تأثیرگذاری بیشتر سخن بر مخاطبان، از آن استفاده می‌کنند، به کاربردن جمله‌های پرسشی در کلام است. سنایی نیز در منظومة تعلیمی خود، حدیقه، از این ابزار بهره برده است. در این پژ...

full text

مقایسۀ محتوایی مرصاد العباد نجم الدین رازی و حدیقة الحقیقۀ سنایی غزنوی بر مبنای نظریة ترامتنیت

امروزه گسترش تحقیقات و تعمق های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی زمینة مناسبی را برای پی گیری مطالعات تطبیقی و مقایسۀ آثار ادبی از جنبه های مختلف فراهم کرده است. این مقاله تلاشی است برای مقایسۀ محتوایی دو اثر ارزش مند در زمینۀ ادبیات عرفانی، یعنی حدیقة الحقیقۀ سنایی غزنوی و مرصاد العباد نجم الدین رازی که عمدتاً بر مبنای دیدگاه «بینامتنیت» و نیز «ترامتنیت» صورت گرفته است. ترامتنیت، که نخستین ب...

full text

امامت در آثار سنایی غزنوی

بحث «امامت» از مهمترین بحث‌های فرقه‌های کلامی به خصوص فرقة شیعة امامیه است. اهمیت فراوان این موضوع و نیز اشارات گستردة سنایی در این زمینه، موجبات تهیة نوشتة حاضر را فراهم کردند. برای این منظور در قسمت اول با استفاده از منابع کلامی به خصوص منابع شیعی به بررسی خیلی مختصر مباحثی مانند ضرورت امام، عصمت امام و ... و در قسمت دوم، که مهمترین قسمت این مقاله است، به اشارات مختلف و همه جانبة حکیم سنایی د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 4

pages  47- 73

publication date 2020-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023