نقدی بر فرهنگ امثال و حکم روسی ـ فارسی

چکیده تاکنون در زبان فارسی کتاب‏های گوناگونی با عناوینی چون ضرب‏المثل‏ها‏ی زبان فارسی، امثال و حکم فارسی، فرهنگ عوام، اصطلاحات زبان فارسی، فرهنگ لغات عامیانه، فرهنگ امثال فارسی، زبان کوچه، و غیره تألیف شده است. به طور کلی، از نقصان‏ها و اشکال‏های اساسی و مهم در نگارش این گونه کتاب‏ها تفکیک‏نشدن انواع گونه‏ها‏ی ادبی مشابه، یا به تعبیر دیگر، تفکیک‏نشدن انواع گوناگون عبارت‏های زبانی و خلط آن‏ها با یک‌دیگر است. به‏نظر می‏رسد دلیل اصلی این مسئله، مطرح‏نشدن «علم فرازیولوژی» به عنوان شاخة مستقلی از علم زبان‏شناسی در بین زبان‏شناسان فارسی‏زبان باشد. بر همین اساس، عبارت‏های زبانی اشاره‏شده و گونه‏های مشابه آن‏ها در زبان فارسی اغلب از دیدگاه فرهنگ‏شناسی، فولکلورشناسی، سبک‏شناسی، ادبیات‏شناسی، مردم‏شناسی، و غیره بررسی شده و طبعاً صاحب‏نظران هریک از این رشته‏های علمی با نگاه ویژه‏ای که مخصوص آن رشته است عبارت‏های زبانی ذکرشده را ارزیابی کرده و هریک از آنان فقط به جنبه‏های خاصی از آن عبارت‏ها توجه کرده‏اند. در این کار تحقیقی بر آنیم تا ضمن نقد فرهنگ امثال و حکم روسی ـ فارسی مشکلاتی را که به سبب مطرح‏نشدن علم «عبارت‏شناسی» ـ به‌منزلة علمی مستقل در زبان فارسی ـ بر سر راه فرهنگ‏نویسان و پژوهش‏گران این حوزه قرار دارد بررسی کنیم. این پژوهش به روش کتاب‌خانه‏ای انجام گرفته و درنهایت، علم عبارت‏شناسی به عنوان معادل فارسی به جای علم فرازیولوژی پیشنهاد شده است.