نظریۀ انعکاس؛ رهیافتی فلسفی- روان شناختی به رابطۀ نفس و بدن
author
Abstract:
این نوشتار برآن است تا برخی ازمهمترین مباحث مربوط به نفس و رابطۀ آن با بدن را طرح کندکه عبارتند از: 1) هر چیزی که در نفس یا بدن حادث میشود، در همان ساحت (نفس یا بدن) تأثیر میگذارد؛ 2) تفاعل دوجانبۀ نفس و بدن؛ یعنی هر حالت، مفهوم، گزاره و کشف و شهودی که در نفس حادث میشود، در بدن تأثیر میگذارد؛ همچنین هرگونه فعل بدنی ارادی، در نفس تأثیرگذار است؛ 3) افزون بر این تعامل فراگیر و تأثیر و تأثر کلی، هر ملکه و صفت نفسانی، ظهور و بروزی متناسب و همسنخ با ساحت بدنی دارد؛ در واقع بدن و افعال بدن، ترجمه و انعکاس صفات و حالات نفس است؛ همچنین هر فعل و عمل بدنی ارادی، ظهوری خاص در نفس دارد؛ بههمین دلیل، تعدد انواع و اشخاص فعل، به تکثر کارکرد نفس میانجامد؛ 4) بررسی شکلهای مختلف ارتباط اشیاء با هم و جایگاه نفس و بدن در این ارتباط؛ شناسایی و معرفی مجاری تأثیر و تأثر نفس و بدن و همچنین تبیین فلسفی مواردی که به ظاهر نقض این قاعدۀ کلی هستند و تحلیل ثمرات این نگرش، از مواردی است که در این مقاله به آنها اشاره میشود.
similar resources
مقایسه مسأله نفس و بدن در بینش فلسفی
مسأله "نفس ـ بدن" که امروزه به معضله "ذهن ـ جسم"1 معروف است، یکی از مهمترین مسائل فلسفی است که از دیدگاههای مختلف یگانهانگار و دوگانه انگار (مکتب مونیزمو دوآلیزم) به آن توجه شده است. لایبنیتس و ملاصدرا از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خویش (دکارت و ابنسینا) در حل این معضل اندیشیده و راه حلهای تقریباً مشابهی ارائه کردهاند. از جمله این که ملاصدرا نفس را موجودی در مرز عالم ما...
full textمشکلات رابطۀ نفس و بدن: مقایسه ابنسینا و ملاصدرا
قاعدۀ مهمی در فلسفۀ اسلامی وجود دارد: هر امری که در زمان حادث شود نیازمند به ماده است. رویکرد ابن سینا و ملاصدرا در سازگارساختن نظریهشان - در حوزۀ نفس - با این قاعده، کاملاً متفاوت است. از آنجا که ابنسینا نفس را حادث مجرد میداند و نسبت امر مجرد با همۀ امور زمانی یکسان است، او به ناچار حصول مزاج خاص در بدن را موجب ترجیح حدوث نفسی بر نفس دیگر دانسته که مشکلات بزرگی برای وی به بار آورده است. از...
full textنقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا
بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشتههای جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیعترین نظریه در میان نظریههای فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچگونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین ن...
full textمشکلات رابطۀ نفس و بدن: مقایسه ابن سینا و ملاصدرا
قاعدۀ مهمی در فلسفۀ اسلامی وجود دارد: هر امری که در زمان حادث شود نیازمند به ماده است. رویکرد ابن سینا و ملاصدرا در سازگارساختن نظریه شان - در حوزۀ نفس - با این قاعده، کاملاً متفاوت است. از آن جا که ابن سینا نفس را حادث مجرد میداند و نسبت امر مجرد با همۀ امور زمانی یکسان است، او به ناچار حصول مزاج خاص در بدن را موجب ترجیح حدوث نفسی بر نفس دیگر دانسته که مشکلات بزرگی برای وی به بار آورده است. از...
full textنقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا
بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته های جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع ترین نظریه در میان نظریه های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ گونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا تناقضات و ابهاماتی به چشم می خورد که در خور تأمل اند. این تناقضات و ابهام...
full textMy Resources
Journal title
volume 15 issue 59
pages 83- 120
publication date 2010-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023