نظریه زمینه‌ای در قلمرو علم اطلاعات و دانش‌شناسی

Authors

  • احمد شعبانی استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان،
  • عاصمه عاصفی دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان
Abstract:

هدف: پژوهش حاضر به بررسی ابعاد و وجوه گوناگون نظریه زمینه‌ای در پیوند با مطالعات کیفی و رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌پردازد. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و مرور نظام‌مند مدل‌ها و الگوهای مختلف ارائه‌شده در مطالعات پیشین بوده است. به علاوه و بر همین اساس چارچوبی برای نظریه پردازی و ارزیابی کیفیت پژوهش‌های نظریه زمینه‌ای نیز ارائه شده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که به منظور نظریه‌پردازی مبتنی بر نظریه زمینه‌ای در حیطه علم اطلاعات و دانش‌شناسی بایستی رویکردهای «درجه مفهوم‌سازی» و «دامنه نظریه» را به شکل جدی مدنظر قرار داد. بر این اساس در حیطه «درجه مفهوم‌سازی» باید از توصیف محض موضوعات مورد مطالعه در علم اطلاعات و دانش‌شناسی به سمت تفسیر و بازتعریف مسائل پژوهشی مطرح در این حیطه گام برداشت و در نهایت به نظریه‌های ساختارمند و مبتنی بر شواهد دست یافت. همچنین در حیطه «دامنه نظریه» باید فقر نظری موجود در مطالعات علم اطلاعات و دانش‌شناسی را به گونه‌ای مورد توجه قرار داد که بتوان از «مفاهیم اصلی» مطرح در این حوزه به «نظریه‌های اساسی»، و نهایتاً  به «نظریه‌های رسمی» - یعنی بالاترین سطح نظریه‌پردازی در یک رشته علمی- نائل شد. نتیجه‌گیری: نظریه زمینه‌ای روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است که امکان نظریه‌پردازی را برای پژوهشگران حوزه‌های موضوعی مختلف فراهم می‌کند. پژوهشگران بجای اتکا بر نظریه‌های پیشین، به شکل نظام‌مند و بر اساس داده‌های واقعی اقدام به تدوین نظریه می‌کنند. استفاده از نظریه زمینه‌ای مربوط به مواردی است که دانش ما در آن زمینه‏ها محدود است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ردپای نظریه های ارتباطات در علم اطلاعات و دانش شناسی

هدف: مطالعه حاضر با هدف شناسایی شباهت­ها، تفاوت­ها و چگونگی کاربرد مفاهیم حوزه ارتباطات در علم اطلاعات و دانش­شناسی انجام شد.روش: مطالعه حاضر مروری نقلی بود و  سعی شد  تا از منظر نظریههای حوزه ارتباطات به مسائل علم اطلاعات و دانش­شناسی نگریسته شود.یافته­ها: از میان علوم مختلف، کتابداری و اطلاع­رسانی با علوم ارتباطات پیوستگی اجتناب ناپذیری دارد.  برخی از نظریه­های حوزه ارتباطات از جمله نظریه کا...

full text

ردپای نظریه های ارتباطات در علم اطلاعات و دانش شناسی

هدف: مطالعه حاضر با هدف شناسایی شباهت­ها، تفاوت­ها و چگونگی کاربرد مفاهیم حوزه ارتباطات در علم اطلاعات و دانش­شناسی انجام شد.روش: مطالعه حاضر مروری نقلی بود و  سعی شد  تا از منظر نظریههای حوزه ارتباطات به مسائل علم اطلاعات و دانش­شناسی نگریسته شود.یافته­ها: از میان علوم مختلف، کتابداری و اطلاع­رسانی با علوم ارتباطات پیوستگی اجتناب ناپذیری دارد.  برخی از نظریه­های حوزه ارتباطات از جمله نظریه کا...

full text

قلمرو حجیت علم قاضی در فقه

از دیرباز این پرسش مطرح بوده است که ایا قاضی می تواند در صورت نبود اقرار، بینه و قسم، تنها به علم خود رأی دهد یا خیر؟ در این نوشتار پس از بررسی چهار نظریه از فقهای شیعه و سه نظریه از فقهای اهل سنت و ادلة موافقان و مخالفان، نتیجه گرفته شده است که: ادله موافقان از اثبات این مدعا در مورد حق الله و اجرای حد، قاصر است و اجرای حدود شرعی منوط به اثبات، از طرق شرعی است، اما در مورد حق الناس چنانچه علم...

full text

شناسایی ساختار محتوایی مطالعات علم اطلاعات و دانششناسی بر اساس واژگان و مفاهیم مقالات آن در پایگاه اطلاعاتی وب‌آوساینس (2009-2013)

This study aimed to identify and analyze the structure of “Knowledge and Information Science (KIS)” scientific articles using co-word analysis in the “Web of Science (WoS)” database. Methodology of this study was content analysis of articles. By co-word analysis of the articles, subjects and concepts of KIS were identified, using Between-Groups Linkage algorithm in clustering techniques. The st...

full text

تفسیر نظریه عدالت معاوضی در قلمرو قراردادها

عدالت معاوضی دردیدگاه فلسفه حقوق، به معنی ارائه میزان دقیق حقوق هرکس است و بدون دخالت اشخاص حاصل می گردد و عدالت توزیعی به تقسیم ثروت توسط دولت می پردازد. نظریه عدالت معاوضی از دیدگاهی کاربردی تر، به معنای ضرورت موازنه حقوق طرفین در عقد معاوضی است و چنان چه این موازنه مخدوش گردد باید به وسیله سایر اصول حقوقی جبران گردد. این نظریه درحقوق ایران با استنادبه قاعده تلف مبیع قبل از قبض و خیارات قانون...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 37

pages  31- 42

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023