نظریه انقلاب امام خمینی(ره)

author

  • مجتبی نامخواه دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه باقرالعلوم(علیه السلام)
Abstract:

انقلاب و تغییر اجتماعی از مسائل دامنه‌دار در علوم اجتماعی است. پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک مورد خاص و خلاف‌آمد نظریه‌های جامعه‌شناسی انقلاب تأثیرات قابل توجهی در این حوزه‌ نظری ایجاد کرده است. در این میان امام خمینی(ره) در تحلیل انقلاب اسلامی دیدگاهی پیش ‌کشیده‌اند که تفاوت‌های بنیانی قابل توجهی با نظریه‌های مدرن انقلاب دارد. این تفاوت‌ها باعث شده نظریه امام خمینی (ره) کمتر مورد توجه باشد و حداکثر در حاشیه‌ نظریه‌های جامعه‌شناسی انقلاب، بازسازی شود. این مقاله در پی آن است تا فراتر از کارها و بازساز‌ی‌های انجام شده، با روشی توصیفی به بازخوانی اندیشه‌های امام خمینی (ره) پرداخته سازه‌ مفهومی این دیدگاه را دست دهد. در نظریه‌ انقلاب امام خمینی(ره) ضمن تأکید بر تشریح و تبیین انقلاب اجتماعی و عوامل اجتماعی انقلاب، برخلاف نظریه‌های مدرن جامعه‌شناسی بر «انقلاب از درون» تأکید می‌شود. اگرچه سازه‌ مفهومی که امام خمینی (ره) در تحلیل انقلاب اجتماعی پیش می‌کشند بر تحلیل و مطالعه‌ موردی انقلاب اسلامی ایران متمرکز است، اما به نحو عام، ظرفیت تبیین یک انقلاب اسلامی و یک انقلاب اجتماعی را دارد. امام خمینی(ره) انقلاب اسلامی را محصول یک فرایند چهار مرحله‌ای تصویر می‌کنند. در مرحله‌ی اول طرح «اسلام انقلابی» و درگیری آن با برداشت‌های مقدس‌مآبانه و متجددمآبانه از اسلام مطرح است. این درگیری معرفتی زمینه‌ساز آگاهی عمومی و شکل‌گیری یک «انقلاب انسانی» می‌شود. انقلاب انسانی مفهوم مرکزی و در عین حال پیچیده‌ی این تحلیل است که در عین داشتن زمینه‌های عینی اجتماعی به دست غیب الهی و در درون انسان‌ها انجام می‌پذیرد. محصول این انقلاب درونی مولودی نو و غیر قابل پیش بینی است که تحت عنوان «انسان انقلابی» بازشناخته می‌شود. انسان انقلابی در تمنای انقلاب اجتماعی به کنش‌های متمایزی دست می‌زند که منتهی به شکل‌گیری «انقلاب اسلامی» می‌شود. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه نظریه فرهنگی امام در فهم انقلاب اسلامی

درک نظام‌مند از دیدگاه‌های فرهنگی امام خمینی+ هنگامی میسر می‌شود که با مطالعه گزاره‌های مختلفی که ایشان در موضوعات متنوع فرهنگی مطرح کرده‌اند، نسبت به استنباط سازه‌ای نظری از این دیدگاه‌ها اقدام شود. سپس تلاش شود براساس وجه متمایز و اختصاصی این سازه، دیدگاه‌های فرهنگی امام خمینی+ به مثابه یک نظریه فرهنگی منسجم سامان یابد. این مقاله در پی آن است تا ابتدا با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از چ...

full text

جایگاه امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی بر اساس نظریه ی مراحل تحول انقلاب برینتون

نظریه­ ی مراحل تحول انقلاب برینتون، از نظریه­ هایی است که برای مطالعه­ ی انقلاب­ اسلامی نیز به کار رفته است. اکثر مطالعاتی که این نظریه را مبنای پژوهش خود قرار داده­ اند، به جایگاه و نقش امام­ خمینی(ره) در انقلاب­ اسلامی توجه نداشته­ اند. در این مقاله، قصد داریم این جایگاه را در انقلاب­ اسلامی بر اساس نظریه­ ی برینتون و با نگاهی انتقادی به این مطالعات، بررسی کنیم. بدین جهت، بر اساس چارچوب نظری ...

full text

انقلاب اسلامی و انقلاب در نظریه ها

بعضی انقلابات، آثار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی در کشوری که در آن واقع شدهاند و در منطقه مربوطه و حتی در سطح جهان می گذارند. انقلاب اسلامی به عنوان انقلابی شگفت انگیر و بزرگ، آثار زیادی در سطح داخلی و منطقه ای و جهانی داشته است. یکی از نتایج جهانی انقلاب اسلامی، آثار علمی آن در رشته های علوم سیاسی و اجتماعی، خاصه در نظریه پردازی های انقلاب است. در این مقاله، اثر انقلاباسلامی در نظریه...

full text

نظریه فطرت، نظریه رسانه طراز انقلاب اسلامی

نظریه‌ها ارکان اساسی علوم را تشکیل می‌دهند؛ چراکه بیشتر تفسیرها و تحلیل‌ها از پدیده‌های طبیعی و اجتماعی، در قالب نظریه‌‌ها صورت می‌گیرند. پژوهش حاضر با توجه به نقش نظریه در علوم، درصدد است تا با توجه به ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران که انقلابی برگرفته از مکتب اسلام و اندیشه‌های دینی امام خمینی (ره) است، ضمن بیان ضرورت‌های نظریه‌پردازی بومی برای رسانه‌ها در جمهوری اسلامی ایران، نظریه رسا...

full text

انقلاب اسلامی و اخلاق اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره)؛ از نظریه تا عمل

این مقاله به‌منظور تبیین اخلاق اجتماعی از نگاه امام خمینی(ره) با روش توصیفی تحلیلی در فضای کتابخانه بر اساس منابع مکتوب و استناد به آثار نوشتاری و گفتاری حضرت امام(ره) تدوین یافته است. در گردآوری داده­ها از روش کیفی تجزیه‌وتحلیل اطلاعات جمع‌آوری‌شده از آثار گفتاری و نوشتاری حضرت امام(ره)، استفاده شده است. پاسخ سؤال‌‌های طرح شده با ذکر مطالب ذیل به‌خوبی بیان شده ...

full text

نظریه امام عبدالقاهر جرجانی

این گفتار تلاشی است برای تبیین یکر از بنیادی ترین نظر یه های بلاغت و نقد ادبی: یعنی نظر یه نظم امام عبدالقاهر جرجانی . نویسنده برای رسیدن به این هدف به شرح موضوعات زیر پرداخته است: ١ ~ یکپارچه بودن و کلیت زبان و شعر ٢ ~ ابطال اندیشه دوگانه بودن لفظ و معنا ٣ - مقایسه آرا و نظریات عبدالقاهر با آرا و نظریات ناقدان جدید بویژهآ.ا. ریچاردز ٤ - اشاره ای به نظریه کاربرد زبان کولویچ و مقایسه آن با نظریه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 5

pages  147- 176

publication date 2015-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023