نظریه‌ای در خصوص تحول معرفتی بر اساس روش داده‌بنیاد

هدف: مقاله حاضر به دنبال تدوین نظریه‌ای در خصوص تحول معرفتی بر اساس روش داده‌بنیاد بر اساس بیانات مقام معظم رهبری بوده است. روش: پژوهش حاضر به روش کیفی انجام شده و از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد ثانویه برای انجام عملیات تحقیق استفاده شده است. مهم‌ترین پرسشهای تحقیق حاضر این بود که: چه مدل نظری‌ای تحول معرفتی را از دیدگاه مقام معظم رهبری تبیین می‌کند؟ چه تغییراتی در علوم انسانی در ایران باید رخ دهد که تحول معرفتی صورت گیرد؟ راهبردهای کنشی آن چیست؟ و پیامدهای این راهبردها چه خواهد بود؟ یافته‌ها: یافته‌ها شامل چندین مقولة عمده بدین شرح است: متعیّن‌های تبیین اسلام راستین، اسلام برنامة جامع سعادت انسان، فقه برنامة زندگی، به عنوان شرایط علّی درونی؛ اشتیاق در دنیای امروز برای فهم صحیح دین و معادلات جهانی قابل تغییر به عنوان شرایط علّی بیرونی؛ تبیین فهم عمیق و اجتهاد، تعریف و تبیین صحیح فقه به عنوان شرایط مداخله‌گر؛ فعال شدن فقاهت و اجتهاد؛ اجتهاد پویا، احتیاج به نوآوری و تولید علم، به عنوان بستر فهم عمیق دین، تولید فکر دینی رسالت حوزه‌های علمیه، لزوم تبیین مبانی دین و انقلاب و مدل حکومتی اسلام توسط حوزه، پاسخ حوزه به سؤالات و شبهات روز به عنوان راهبرد کنشی و احیای قدرت دین و توجه به معنویت؛ ثمرة حرکت به سمت معارف اسلام، تلفیق علوم‏ انسانى‏ غربى و علوم‏ انسانى‏ اسلامى به عنوان پیامدهای تحول معرفتی و مقولة هسته‌ای این بررسی، تحول معرفتی است. نتیجه‌گیری: الگوی بومی مدل نظری ارائه‌شده برگرفته از رهنمودهای مقام معظم رهبری، به خوبی تحول معرفتی را تبیین می‌کند.