نشانه‌شناسی عنوان و کارکردهای معنایی آن در دیوان «نوبات شعریه» صالح طائی

عنوان، به اعتبار سرآغاز هر متنی ازجمله شعر، آغازگاه تلاقی متن و خواننده است. اهمیت این آغازگاه بر ناقدان پوشیده نبوده و نیست. بر پایة اهمیتی این‌چنین است که در سال‌های نه‌چندان دور نشانه‌شناسی عنوان، توجّه ناقدان را سخت به خود معطوف کرد و از آن پس به مثابة رویکردی نوپدید پا به قلمرو نقد نهاد. این نوشتار با کاربستِ چنین رویکردی در شماری از عناوین برگزیده از دیوان «نوبات شعریه» صالح طائی، در پیِ بازنمودنِ دلالت‌های پنهان آن عناوین است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایة رویکرد نشانه‌شناسی، می‌کوشد از یک‌سو میزان اثرپذیری خواننده را از عناوین اشعار بررسی کند و از دیگر سوی، قصد و غرض شاعر را از انتخاب عناوین بازنماید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شمار درخورِ توجهی از عناوین، دارای درون‌مایه‌های سیاسی با وجه غالب مضامین میهنی هستند و این خود نشان از وطن‌دوستی شاعر دارد. در میان عناوین برگزیده، جمله‌های اسمی فراوانی دیده می‌شود که بازتابندة حوادث میهن شاعر، عراق است و یکسر دلالت بر استمرار مبارزه برای میهن دارند. به گونه‌ای که برخی سروده‌هایش را به وقایعی همچون «سبایکر» و «انتخابات» و دیگر موارد، نام‌گذاری کرده‌است.