نسبت فقه و اخلاق در آموزه‌های امام رضا(ع)

author

Abstract:

نسبت فقه و اخلاق، نه‌تنها از دیرباز محل تأمل عالمان دینی بوده و ذهن آنان را مشغولساخته است، بلکه در شرایط امروز، به‌دلیل تحولات اجتماعی و فرهنگی گسترده در زندگی بشر و تغییرات رخ‌داده در سبک زندگی، نیاز حس‌شده به توسعة فقه و نیاز به پاسداشت از جایگاه اخلاق در حیات اجتماعی، بازنگری در این مسئله ضرورتی افزون یافته است. در میان ائمه اطهار(ع) چنین می نماید که امام رضا(ع) ـ به‌سبب شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود در عصر آن حضرت ـ توجهی خاص به فقه و اخلاق مبذول داشته و در سطح گسترده‌ای به جوانب مختلف این مسئله پرداخته شده است. در این راستا می‌توان دریافت که نگرش طیفی به الزام‌های دینی، توجه به علل‌الشرایع و خاستگاه‌های اخلاقی و انسانی احکام و تکیه بر تأدیب در رفتار دینی و برخی دیگر از شیوه‌های مواجهة خاص با مسائل شریعت که در احادیث آن حضرت دیده می‌شود، مبنای استواری برای پیوستگی فقه و اخلاق در آموزه‌هایامام رضا(ع) را فراهم آورده است که درک دقایق آن، می‌تواند الگویی کارآمد برای بازنگری‌های ما در مسائل خود، در عصر حاضر باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نسبت اخلاق و سیاست در سیرۀ سیاسی امام سجاد علیه‌السلام

یکی از پرسش‌های دیرینه و پایدار در حوزۀ اندیشۀ سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست است. نتیجۀ تأمل دربارۀ چنین نسبتی به شکل‌گیری نگرش‌های متفاوتی انجامیده است. برخی می‌پندارند که کاربرد قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی حتی عدالت، بدون اعمال قدرت محقق نخواهد شد. در مقابل گروهی بر این عقیده‌اند که اصول اخلاقی به‌خودی‌خود آن‌قدر ارجمند است که باید به صورت دائ...

full text

نسبت اخلاق و سیاست از دیدگاه امام علی (ع)

یکی از پرسش‌های دیرینه و پایدار در حوزه اندیشه‌ سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست می‌باشد. نتیجه تأمل در باره چنین نسبتی منجر به شکل‌گیری نگرش‌های متفاوتی شده است. عده‌ای معتقدند که کاربرد موثر قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ ‌آرمانی بدون اعمال قدرت حتی عدالت تحقق نخواهد داشت. در مقابل گروهی معتقدند که اصول اخلاقی بخودی خود آنقدر ارجمند است که باید به صورت دائ...

full text

ضرورت تفکیک کاربردهای لفظ «فقه» برای تبیین نسبت میان فقه و اخلاق

علم «فقه» و «اخلاق» هر کدام عهده‌دار تأمین بخشی از کمال انسان هستند. این دو علم اشتراکات و اختلافاتی دارند. تاکنون داوری‌های بسیاری دربارۀ نسبت میان فقه و اخلاق و عرفان صورت گرفته است، لیکن به‌سختی می‌توان از میان این همه، به نتیجۀ واحدی دست یافت، چه آنکه داوری هر کدام از پژوهشگران در این نسبت‌سنجی، بر تلقی ایشان از معنای «فقه» و «اخلاق» مبتنی بوده است. بنابراین درک رابطه، تشابهات و تمایزات «فق...

full text

رضاع در فقه امامیه و اهل سنت

رساله ای که در اختیار خوانندگان عزیر قرار می گیرد به بحث و بررسی درباره مسئله رضاع پرداخته. مسئله رضاع و شیرخوارگی از موضوعات مهم فقه می باشد، هر کتاب فقهی شیعی یا غیر شیعی بحثی بسیار مهم استدلالی را تحت عنوان رضاع برآورده و درباره آن گفتگو کرده است. بررسی این مسئله در فقه از جایگاه خاصی برخوردار است، درک محورمیت حاصله از طریق رضاع یا شیرخوردن با تمام شرایط ویژه آن از ایجاد نکاح حرام جلوگیری خو...

15 صفحه اول

جایگاه عدالت و اخلاق در فقه و حقوق اسلامی با رویکردی بر آرای امام خمینی(س)

عدالت و اخلاق از مقولاتی است که بشر همواره به آن اندیشیده و اساساً جهان هستی بر پایه آن بنا شده است. در این خصوص آرا و نظریات مختلفی بیان شده اما آنچه مسلّم است، این دو مقوله ریشه در فطرت انسان دارد. در نتیجه، قواعد و قوانینی که با توجه به آنها وضع می‌شود باید هم جهت با فطرت انسان‌ها باشد و در صورت غیر هم جهت بودن آنهاست که بشر زشتی‌ها، ظلم‌ها و ستم‌ها و بداخلاقی‌ها را تجربه می‌کند. در این پژ...

full text

مناسبات فقه و اخلاق

این مقاله، برآن است تا تمایز علم اخلاق با فقه را مورد بررسی قرار دهدکه عبارت‏اند از: 1. محمول گزاره‌های فقهی احکام پنج‌گانة تکلیفی است و محمول گزاره‌های اخلاقی، خوب/ بد، بایسته/ نابایسته و درست/ نادرست؛ 2. حکم فقهی دغدغة استحقاق ثواب و عقاب دارد، اما حکم اخلاقی دغدغة سعادت؛ 3. گزاره‌های فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیة خداست، درحالی‌که گزاره‌های اخلاقی انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 3

pages  28- 49

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023