نسبت عدالت با آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)

Authors

  • سعید نظری کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام ، پژوهشکده امام خمینی(س)
  • منصور انصاری استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
Abstract:

در این پژوهش تلاش بر این است تا دو مفهومِ مهم اندیشه سیاسی یعنی عدالت و آزادی را در اندیشه های سیاسی امام خمینی(س) به گونه ای مورد بررسی قرار دهیم که در پایان نه تنها آگاهی روشنی از چیستی این دو مفهوم کلیدی(عدالت و آزادی)در اندیشه سیاسی ایشان به دست آورده باشیم، بلکه اهمیت، جایگاه و نسبت این دو مفهوم نسبت به همدیگر، در اندیشه سیاسی حضرت امام برای ما روشن شود. آزادی به عنوان یکی از موضوعات و مفاهیم اصلی هر اندیشه سیاسی می باشد که می تواند به آن اندیشه جهت بدهد. عدالت نیز به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر در اندیشه سیاسی امام خمینی، زیربنای بسیاری دیگر از مفاهیم را شکل می دهد. موضوع پژوهش از بُعد نظری دارای اهمیتی تاریخی است، زیرا از دیرباز و در تاریخ اندیشه سیاسی همواره بر سر چندین مفهوم کلیدی، گفتگو و اختلاف نظرهای بنیادین وجود داشته است. اهمیت نسبت آزادی و عدالت بدان جهت است که در بُعد نظری؛ ترکیب و سازش عدالت با آزادی با توجه به ریشه ها و بنیان های شکل گیری، امری است بسیار دشوار. از نظر علمی نیز اهمیت موضوع قابل انکار نیست زیرا مشخص ساختن نسبت آزادی با عدالت در اندیشه سیاسی امام خمینی(س) نشان دهنده خط مشی انقلاب اسلامی از زمان شکل‌گیری می باشد، به طور دقیقتر این موضوع نه تنها از بُعد انتزاعی دارای اهمیت است، بلکه به عنوان یک مانیفست برای نظام جمهوری اسلامی عمل کرده و میزان انحراف یا پایبندیِ نخبگان در قدرت را نسبت به اندیشه سیاسیِ بنیانگذار انقلاب اسلامی، در رابطه با این دو اصل نشان می دهد. بنابراین مشخص ساختن این نسبت می تواند سیاستگذاری در سطح خُرد و کلان را باتوجه به اهداف انقلاب اسلامی هموار سازد. این موضوع یک پژوهش جدید در اندیشه امام می باشد زیرا تا به حال از منظر نسبت و اهمیت این دو مفهوم و همچنین جایگاه هرکدام نسبت به دیگری در اندیشه سیاسی امام خمینی(س) کاری جدی صورت نپذیرفته است. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الزامات عدالت و آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی

حکومت‌ها برحسب ماهیت خویش، اهداف و مقاصدی دارند که درجهت نیل به آن تلاش می‌کنند. دین مبین اسلام، عدالت و آزادی را به رسمیت شناخته و در متون و ادبیات اندیشمندان مسلمان نیز به‌ویژه در دوران جدید مورد توجه قرار گرفته است. از منظر امام خمینی، اهداف عالیه حکومت اسلامی بر دو بال عدالت و آزادی استوار است. ازجمله الزامات عدالت ابتنای دین، قانون و جامعه بر عدالت، تربیت و تهذیب انسان و حکومت می‌باشد. همی...

full text

عدالت و آزادی در اندیشه سیاسی امام علی(ع)

عدالت و آزادی، از مهمترین و اساسی ترین موضوعات و مباحث جوامع بشری به شمار می روند، ارتباط این دو مفهوم با یکدیگر، هم در حوزه نظر و هم در سیاست عملی، خود بحث عمیق دیگری است. اصل عدالت و حاق آزادی، در هر حکومتی نسبت به مخالفان آن حکومت معنا و مفهوم پیدا می کند. اگر حاکم و حکومتی با مخالفان و دشمنان خود نیز عدالت ورزید و آزادی سیاسی آنان را تضمین کرد، می توان آن نظام را واقعاً عادل دانست. در این مق...

full text

عدالت در اندیشه سیاسی امام موسی صدر

یکی از مهم­ترین متفکرین در دورۀ معاصر که به بحث عدالت در نظر و عمل توجه داشته امام موسی صدر است. ایشان در لبنان سعی می­کند هم به لحاظ نظری، بنیاد قوی­ای را برای تحقق عدالت و به خصوص عدالت اجتماعی، عدالت سیاسی و عدالت اقتصادی پی ریزی کند و از طرفی در عمل هم اقدامات و کارهایی صورت می­دهد که منجر می­شود به این­که شیعیان لبنان به عنوان یک طایفۀ بسیار ضعیف، فقیر، تحقیر شده و کرامت از دست داد...

full text

جایگاه آزادی اندیشه در مکتب اصول فقه امام خمینی به عنوان مبنای آزادی سیاسی

امام خمینی از فقها و اصولیون برجسته معاصر است و به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی نظرهای ایشان همواره مورد توجه و مطالعه محققان داخلی و خارجی بوده، و تحقیق و مطالعات فراوانی در آثار و نظرات امام خمینی پیرامون آزادی اندیشه صورت گرفته است، اما در این زمینه هیچ‌گونه مطالعه‌ای در دروس اصول فقه ایشان انجام نگرفته است، در حالی که عقل از منابع استنباط احکام و مباحث اصلی علم اصول فقه است. پرسش اصلی مقا...

full text

نسبت سنجی "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تأکید بر قرآن کریم

نوشته‌ی حاضر از طریق سنجش نسبت میان "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تاکید بر قرآن کریم، به دنبال شفاف سازی هر دو مفهوم برآمده است تا ضمن بررسی انواع نسبت و روابط قابل تصور مانند: تباین و گسست، تساوی، عموم وخصوص من‌وجه و عموم و خصوص مطلق، بر این امر تاکید کند که با توجه به رابطه‌ی اخیر، هرگونه عدالتی، آزادی را درون خود دارد؛ زیرا عدالت به معنای احقاق حقوق مردم است و آزادی یکی از مصداق‌های روشن ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2-3

pages  7- 29

publication date 2015-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023