نخبگان عصر مشروطه و صورتبندی گفتمان ناسیونالیسم در ایران

Authors

  • آرش صادقی زیدی دانشجوی گروه علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، تهران
  • علیرضا ازغندی استاد و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
Abstract:

نخبگان سیاسی همواره نقش به‌سزایی در شکل‌گیری گفتمان‌ها در درون جامعه داشتند؛ به‌گونه‌ای که یکی از اساسی‌ترین نقش‌های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزش‌ها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می‌کنند و به پویش‌های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می‌بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زمان، دچار بحران هویت شدند؛ از اینرو جهت هویت‌یابی، دست به تاسیس نظمی‌نو در قالب گفتمان ناسیونالیسم باستانگرا زدند. آن‌ها برای این منظور، دال‌ها گفتمان پیشین را با طرد کردن، به حوزه گفتمانگونگی سوق دادند و حول دال مرکز ملت ایران، گفتمان جدیدی را بنا نهادند. در این تحقیق با بررسی افکار سه اندیشمند قرن نوزدهمی، به این موضوع پرداخته شده است که این اندیشمندان تحت تاثیر چه عواملی، صورتبندی نظم نوینی را تدارک دیدند که سالیان بعد به عنوان گفتمان مسلط در ایران به کار گرفته شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گفتمان و امر سیاسی در ایران عصر مشروطه

چکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامعه معنا می بخشند. زوال گفتمان مشروطه و در نهایت برچیده شدن آن ، نتیجه ی منازعه با گفتمان هائی بود که در راس آن گفتمان مشرو...

full text

ریشه‌یابی گفتمان پهلوی یکم در آرای متجددین عصر مشروطه

این نوشتار به دنبال نمایاندن ریشه‌‌‌های گفتمان رضاشاه، به‌‌‌ویژه در سال‌‌‌های 1300 تا 1305، در اندیشۀ تجددگرایان عصر مشروطه است. از دید نویسندگان، غرب‌‌‌گرایی، سکولاریسم، گرایش به دولت قوی و ناسیونالیسم برجسته‎ترین بسترهای همسان میان گفتمان متجددین (از پیش از انقلاب تا روی‎کار‎آمدن پهلوی یکم) و گفتمان رضاشاه می‌باشد. اقدامات این متجددین زمینه‌‌‌های نخبگی و اجتماعی را برای پذیرش گفتمان پهلوی یکم...

full text

آرمانشهر در آرای روشنفکران عصر مشروطه ایران

هدف پژوهش حاضر، بیان مولفه های آرمانشهری روشنفکران عصر مشروطه ایران است. دگرگونی رابطه ایران با مغرب زمین در عصر مشروطه و ظهور و بروز اندیشه های تجدد خواهانه روشنفکری، سبب دگرگونی در اندیشه های آرمان ورز ایرانی در رویکرد به مفهوم آرمانشهر گردید. در پژوهش حاضر، مولفه‌های اساسی نگرش به آرمانشهر در آرای هشت تن از مشهورترین روشنفکران عصر مشروطه- میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان ناظم الدوله، م...

full text

نخبگان و شکل گیری گفتمان توسعه در ایران

مدرنیته مفاهیم اساسی و مشترکی را شامل عقل گرایی، تجربه گرایی، اومانیسم، علم گرایی، سکولاریزم و قانون گرایی در بر می گیرد که تمامی نحله ها و اندیشه های مدرن بدان ها باور دارند و بدین ترتیب تشکیل دهنده بنیادهای مدرنیته می باشند؛ اما در عرصه عمل، مدرنیته با دو چهره جداگانه بر سر تقدم و تاخر یا اولویت بندی هر یک ظاهر گردید که به ضرورت های تاریخی و سیر تحول جوامع و پیش زمینه های آن باز می گردد. در ح...

full text

گفتمان عقلی و نقلی مراجع و فقهای شیعه در دفاع از حکومت مشروطه در عصر غیبت

ورود آموزه­های مدرن در حوزه­ی سیاست و جامعه به کشورهای اسلامی، در دوران معاصر،   عکس العمل­های مختلفی را به دنبال داشته است و بحث چگونگی تطابق و یا عدم تطابق آموزه­های دینی و سنتی با مفاهیم مدرن سیاسی و اجتماعی یکی از مهمترین دغدغه­های جامعة دینی و روشنفکران دین­اندیش، به خصوص در دوره مشروطه، محسوب می­شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن می­باشد، بر این محور متمرکز شده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 37

pages  75- 95

publication date 2017-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023