ناسیونالیسم و قومیت در ایران
author
Abstract:
در مطالعه ناسیونالیسم این باور رایج وجود دارد که ناسیونالیسم ریشه قومی دارد و قومیت عمده‌ترین متغیر تاثیرگذار بر گرایش‌های ناسیونالیستی است. در این پژوهش با هدف بررسی نسبت ناسیونالیسم و قومیت گرایش‌های ناسیونالیستی نمونه‌ای از دانشجویان ایرانی (بلوچ، ترک، فارس، عرب، کرد، لر) مورد پیمایش قرار گرفته است. نخست این که بر اساس یافته‌های پژوهش حسب اولویت، دانشجویان ایرانی به ترتیب به ناسیونالیسم مدنی، باستانی، مذهبی و دولتی گرایش دارند. از این میان دو گرایش مذهبی و دولتی همبستگی بالایی دارند و متمایز نیستند. نتیجه آن که در ایران با سه‌گانه ناسیونالیسم مدنی، باستانی، مذهبی مواجه هستیم. بنابراین برخلاف آن چه تصور می‌شود گرایش ناسیونالیستی یگانه‌‌ای وجود ندارد. نتیجه دیگر این که از میان گرایش‌های ناسیونالیستی افراز شده با گرایش بسیار قوی دانشجویان اقوام ایرانی به ناسیونالیسم مدنی نسبت به سایر گرایش‌های ناسیونالیستی مواجه هستیم. یافته دیگر این پژوهش نشان می‌دهد، متغیرهای مذهب، پایگاه اجتماعی اقتصادی، جنس و مکان سکونت تأثیر تبیین کننده‌ای برگرایش‌های ناسیونالیستی ندارند. نتیجه این که گرایش‌های ناسیونالیستی خصلتی فراطبقاتی، فرامذهبی (شیعه/ سنی)، فراجنسی (زن/ مرد) و فرامکانی (شهری/ روستایی) دارند. اما رابطه و تاثیر تبیین‌کنندة قومیت، یعنی متغیر اصلی پژوهش، قابل تأمل و تحلیل است. از میان گرایش‌های ناسیونالیستی تنها ناسیونالیسم مدنی از متغیر قومیت تاثیر نمی‌پذیرد و خصلتی فراقومیتی داشته و تنوع فرهنگی و اجتماعی را پوشش می‌دهد. در حالی که دو گرایش باستان‌گرایی و مذهبی در ارتباط با متغیر قومیت بازنمای اختلاف هستند. در نتیجه بیشترین همگرایی قومی مربوط به ناسیونالیسم مدنی پس از آن باستان‌گرایی و سپس ناسیونالیسم مذهبی قرار دارد. همچنین همبستگی میان ناسیونالیسم مدنی و باستان‌گرایی به نسبت سایر ترکیب‌های ناسیونالیستی بیشتر است. با توجه به نسبت قومیت با گرایش‌های ناسیونالیستی، بروز چالش‌های قومیتی به هنگام سیطره ایدئولوژی‌های ناسیونالیستی مذهبی، باستان‌گرا و مدنی بر ماشین دولت قابل تأمل است و از این نسبت می‌توان فاصله میان دولت و ملت را گمانه‌زنی کرد.
similar resources
شأن قومیت و ناسیونالیسم قومی در مطالعات امنیت ملی
هدف این مقاله بازشناسی جایگاه قومیت و قومگرایی به عنوان متغیری امنیتی در مطالعة امنیت ملی جوامع چندقومی می‌باشد. در این راستا، بررسی رویکرد نظریه‌پردازان نوسازی و نیز رویکرد مارکسیستی در دورة جنگ سرد نشان داد که آنها نگرش واقع‌بینانه‌ای به اهمیت سیاسی و امنیتی ناسیونالیسم قومی و ملاحظات مرتبط به تنوع قومی ...
full textناسیونالیسم، قومیت و قومگرایی (مطالعه موردی شهر بجنورد)
در این مقاله رابطه ناسیونالیسم (باستانی، مدنی و مذهبی) با متغیرهای قومیت و قومگرایی در میان گروههای قومی (تات، ترک، ترکمن، فارس و کرد) ساکن در شهر بجنورد مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام پیمایش و توزیع پرسشنامه نمونه ای به حجم پانصد نفر به شیوه نامتناسب از میان مردان و زنان هیجده سال به بالای ساکن شهر بجنورد انتخاب شد. نتایج نشان داد؛ از میان متغیرهای مورد آزمون تنها دو متغیر مذهب و فاصله نس...
full textشأن قومیت و ناسیونالیسم قومی در مطالعات امنیت ملی
هدف این مقاله بازشناسی جایگاه قومیت و قوم گرایی به عنوان متغیری امنیتی در مطالعة امنیت ملی جوامع چندقومی می باشد. در این راستا، بررسی رویکرد نظریه پردازان نوسازی و نیز رویکرد مارکسیستی در دورة جنگ سرد نشان داد که آنها نگرش واقع بینانه ای به اهمیت سیاسی و امنیتی ناسیونالیسم قومی و ملاحظات مرتبط به تنوع قومی نداشته اند. با تشدید مناقشات قومی در دهة آخر جنگ سرد و به ویژه پس از فروپاشی بلوک شرق و ت...
full textقومیت و الگوهای ازدواج در ایران
الگوهای ازدواج در بین کشورها و حتی در درون یک کشور در میان گروه های قومی گوناگون، متفاوت است. چنین نوسانی می تواند هم ناشی از عوامل قومی – فرهنگی ،و هم متأثر از عوامل اقصادی – اجتماعی باشد. مقاله حاضر با استفاده از داده های طرح ملی"بررسی ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار 1380 " به بررسی الگوهای ازدواج در میان گروه های قومی در ایران پرداخته و تأثیر مستقل قومیت بر این الگوها را بررسی می نماید. یاف...
full textMy Resources
Journal title
volume 18 issue 1
pages 32- 72
publication date 2017-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023